بررسی گاودانه (کسن)

گاودانه جزو قدیمی‌ترین گیاهان مورد استفاده بشر می باشد. از آن اسامی متفاوت می شناسیم. از نام‌ های دیگر این گیاه کرسنه و کوروشنه می باشد. کوروشنه از خانواده بقولات و ماشک ها است. کرسنه امروزه در دسته گیاهان فراموش شده به شمار می رود. به آن در آذربایجان کوروشنه در ترکیه بورچای و در افغانستان مشنگ نیز می گویند. نام انگلیسی این گیاه ( bitter vetch) است. طبیعت گاودانه گرم و خشک است. گیاهان در زندگی ما بسیار تاثیر زیادی دارند زیرا با استفاده از فواید آن ها می توانیم به رشد زندگی هایمان کمک کنیم. گیاهان برای استفاده های دارویی، خوراک و حتی کالاهای مورد نیاز و روزمره بسیار کاربرد دارند. انسان با فراوری های متعدد که روی گیاهان انجام می دهد میتواند از آن ها بهترین بهره را ببرد.

کرسنه ( کوروشنه ) چیست ؟

در گذشته گاودانه یا کرسنه به منظور تامین غذای دام کشت می شد. در برخی جوامع فقیر و در قحطی از کوروشنه به منظور تغذیه انسان استفاده می شد ولی در قدیم مصرف دارویی نیز داشته است. کشت این گیاه از سال‌های قبل در غرب و شمال غرب ایران انجام می‌شد. کرسنه کشت آسانی دارد و می تواند در خاک های قلیایی به بار بنشیند. گاودانه موجود در عطاری پخش از مرغوب ترین نوع کوروشنه بازار می باشد و این فروشگاه همواره سعی در فروش باکیفیت ترین محصولات را داشته است. گیاه گاودانه یکی از قدیمی ترین و پر استفاده ترین گیاهان برای بشر محسوب می شود و یک گیاه گلدار است. گاودانه برای حیوانات دامی و انسان استفاده می شود. گیاهی است که از طریق بذر تولید مثل می کند. گیاه گاودانه گیاهی علفی مانند است که مزه تلخی دارد که در گذشته به عنوان تغذیه مناسب برای دام ها استفاده می شد. برای مصرف انسان باید روی آن فراوری انجام شود تا مزه شیرین به خود بگیرد.

خواص گاودانه برای انسان + خواص کسن در طب سنتی

1. التیام دهنده شکستگی و کوفتگی اعضای بدن.
2. باز کننده و زاینده خلط از بدن. 
3. کرسنه برای ترک های ناشی از سرما و خارش مفید است.
4. کوروشنه رنگ چهره را باز می کند و باعث زیبایی می شود. 
5. حالت تهوع و استفراغ را تسکین می دهد.
6. کوروشنه ناراحتی های کلیوی یرقان و دردهای  طحال را از بین می برد. 
7. کرسنه با عسل زخم ها را بهبود می بخشد.
8. گاودانه برای درمان کچلی مفید است. 
9. محلول آن برای از بین بردن لکه های صورت و بدن کک و مک و جوش های جوانی موثر است. 
10. مصرف زیاد کوروشنه ادرار آور می باشد.
11. کرسنه در ترکیب با داروهای مناسب، لثه و بدن را استحکام می بخشد.
12. گاودانه از بین برنده ی خلط بیمار از بدن می باشد.
13. محلول آن برای از بین بردن، لکه های صورت و کک و مک بدن جوش های بلوغ استفاده می شود.
14. کوروشنه باعث سخت شدن پوست و زیبایی میشود.
15. با آب پز شدن این گیاه ترک های ناشی از خشکی پوست و خارش بهبود پیدا می کند.
16. جوش ها را به خصوص ورم سفت شده ی سینه را نرم می کند.
17. ترکیب گیاه گاودانه با عسل جای زخم ها را پاک میکند برای درمان کچلی مفید است.
18. گاودانه جلوی خونریزی های شدید را میگیرد.
19. مصرف زیاد کرسنه باعث به کار افتادن دل و روده می شود.
20. با استفاده از سرکه دل پیچه را تسکین می دهد.
21. ترکیب آن برای نیش مار ها و گاز گرفتگی سگ هار بسیار موثر است.
22. پخته ی آن با عسل برای رفع سرفه های خلطی ریه و تنگی نفس مفید است.
23. ترکیب گیاه گاودانه با داروهای مناسب جلوی درد دندان و استحکام دندان‌ها و لثه بسیار موثر است.
24. کوروشنه به ناراحتی‌های کلیوی کمک می کند و یرقان و دردهای طحال را از بین میبرد.
25. همچنین جالب است بدانید از کرسنه برای سبزه عید و زیباتر شدن شکل ظاهری آن استفاده می کنند زیرا سریع رشد میکند و جوانه میزند.

تاریخچه گیاه گاودانه

مردم در طبقات پایین جامعه به صورت خام گاودانه را مصرف می کردند. این گیاه یکی از گیاهان دارویی پرکاربرد و پر خواص آن زمان بوده است. کشت و کار این گیاه بسیار آسان است. کرسنه در خاک های قلیایی بسیار خوب رشد می کند، کشت کوروشنه را در سال های قبل در غرب و شمال غربی ایران انجام می دادند. از لحاظ بوم شناسی با آب و هوای خشکسالی و باران های پراکنده سازگاری زیادی دارد و در تناوب با گندم توصیه می‌گردد.

طرز کشت گیاه گاودانه

معمولا کشت گیاهان مخلوط غلات با حبوبات دارای برتری بیشتری از گیاهان دیگر است. علت این برتری وجود کلروفیل و در نتیجه افزایش فتوسنتز در گیاهان می باشد. آزمایش‌ها نشان داده است که کلروفیل موجود در گیاه گاودانه بسیار کمتر از کشت های مخلوطی می باشد، همچنین کوروشنه در کشت مخلوطی بسیار برای خاک مفید است و بر روی کشت های بعدی بسیار تاثیرگذار است. در کاشت کرسنه زمین کشت را بسیار شخم می زنیم و به آن مقداری کود پوسیده اضافه می کنیم و بذر گاودانه را روی سطح خاک قرار می دهیم و روی آن کمی خاک می پاشیم. گیاه را آبیاری می کنیم و تا زمان جوانه زدن بذر گاودانه آن را مرطوب نگه می داریم پس از گذشت سه هفته بذر کرسنه شروع به رشد کردن می کند.

خواص گاودانه برای کبوتر ها

این دانه بسیار تلخ است و از نظر شکل ظاهری به سنگ ریزه های بسیار کوچک شباهت دارد و شبیه ماشک های قره ماش می باشد. اما ماشک سیاه کاملا گرد صیقلی است. با این حال بذر گاودانه کمی از ماشک های قره ماش بزرگتر است. رنگ کرسنه سیاه نیست و صیقلی هم به نظر نمی رسد. از کوروشنه از باروری کبوترهای نر و ماده استفاده نمود. گیاه گاودانه برای کبوتر ها و انسان بین ۲۰ تا ۲۵ درصد پروتئین دارد، کوروشنه عمدتا در زمان جوجه کشی کبوتر ها استفاده می شود. همچنین الیاف چربی این گیاه به ترتیب برابر ۷.۷۵ و ۲.۴۵ درصد است.نکته قابل توجه این است که گیاه گاودانه دارای ماده شیمیایی به نام ترانس اتانول است که به انسان در تغذیه و کاهش وزن و کاهش اشتها کمک می کند. ترانس اتانول در بدن ذخیره می شود و در موقع گرسنگی و تشنگی به کار می آید و از این خاصیت می توان در پرورش کبوتر ها کمک گرفت. در مورد تغذیه کبوتر‌ ها می توان برای پرریزی یا تولک بری اجباری آن ها استفاده نمود. تلخی این گیاه باعث نشخوار کردن غذا از چینه دان کبوتر های نر و ماده می شود. در چند هفته ی اول پرورش جوجه ها بسیار مهم است.

روش مصرف گیاه گاودانه برای کبوتر ها

چهار روز اول به کبوتر ها ارزن بدهید. به دلیل کوچک بودن ارزن ها و راحت غذا دادن کبوتر والد به فرزند، بعد از این چهار روز ارزن مخلوطی با شاهدانه به کبوتر ها برایشان بگذارید. بعد از اینکه جوجه به هشت روز کامل رسید، مخلوطی از گندم، ارزن و شاهدانه و وقتی به دوازده روزگی رسید به او گاودانه بدهید. چرا که گاودانه دارای بسیاری از پروتئین هاست و رشد جوجه را بیشتر می‌کند و انرژی زیادی به او می دهد.

عوارض کرسنه 

• تاکنون عوارض خاصی ناشی از مصرف گاودانه گزارش نشده است.
• زیاده روی در مصرف هر نوع دارو بی‌تردید تاثیر منفی بر بدن خواهد گذاشت.
• بهتر است زیر نظر پزشک متخصص مصرف شود.

 سخن پایانی و خرید گاودانه 

ما در این متن تلاش کردیم توضیحات کاملی را پیرامون گیاه کرسنه ارائه دهیم. به خاطر داشته باشید که این مطالب صرفا جهت آشنایی شما عزیزان با این محصول تهیه شده است. از این رو پیش از خود درمانی به پزشک متخصص مراجعه کنید. همچنین به منظور خرید گاودانه می توانید این محصول را به سبد خرید خود اضافه کنید. قیمت این گیاه بسیار ارزان و به صرفه است. این گیاه بسیار کاربردی است ویتامین ها و فواید زیادی هم برای انسان و هم برای کبوتر ها دارد. در مجموع مصرف گیاه گاودانه در پرورش کبوتر به دلیل ارزش غذایی بلکه خاصیت ضد غذایی آن بسیار مهم است. البته با توجه به برخی از گزارش‌ها گاودانه می‌تواند مصرف دارویی نیز داشته باشد. در ایران کرسنه را پس از فرآوری های زیاد و پخت طولانی به رنگ قهوه ای و به شکل حلیم مانند می باشد و با آن سنگک خوراکی یا حلیم سنگک درست می کنند و جزو صبحانه های شان محسوب می شود. سینا در جلد دوم کتاب قانون میگوید: هر نخودی به ویژه گاودانه ای رنگ و سیاه گرفتگی های کبد و طحال را می گشاید.