بررسی ماهی سمنقور

ماهی سمنقور که به نام‌های دیگری مانند ماهی شنزار یا اسکینک معمولی نیز شناخته می‌شود، نوعی مارمولک از خانواده Scincidae است. این جانور دو زیست مانند سوسمار یکی از ماهی‌های دارویی محسوب می‌شود. در ادامه بیشتر با ماهی سمنقور و ویژگی های آن آشنا می شویم.

ماهی سمنقور چیست؟

ماهی سمنقور نام‌های دیگری مانند ریگ زاده و ریگ ماهی نیز دارد. نام علمی آن Scincus است و در زبان انگلیسی به آن sand fish می‌گویند. این ماهی معمولا بین 15 تا 20 سانتی‌متر طول دارد و برخلاف دیگر دو زیستان استخوان ندارد. کوچک‌ترین گونه‌های این ماهی حدود 2 تا 12 سانتی‌متر هستند. یکی از ویژگی‌های مهم ماهی سمنقور، چشمان مهره‌ای آن است که در هنگام عبور از شن‌ها، آن‌ها را بسته نگه می‌دارد تا از ورود شن به چشم‌ها جلوگیری کند. همچنین سوراخ‌های بینی کوچک این ماهی به او امکان می‌دهد در زیر شن‌ها نفس بکشد.

دستگاه تنفسی ریگ ماهی

یکی از نکات خاص خلقت ریگ ماهی دستگاه تنفسی این جانور است. ماهی سمنقور ذراتی را که استنشاق می کند قبل از آنکه به ریه هایش برساند، جمع می کند و به طور خاصی با عطسه کردن این ذرات را دفع می کند. شیوه ی شکار این جانور بدین گونه است که با تشخیص و استفاده ارتعاشات ایجاد شده توسط حشرات در هنگام تحرک در کمینی مناسب آن ها را شکار می کند. تغذیه ی این مارمولک از حشرات و بند پایان است. ماهی سمنقور در راس هرم غذایی خزندگان و پرندگانی مانند مارها، شاهین‌ها و هوبره (نوعی پرنده) قرار دارد. انسان ها را نیز می توان شکارچی ماهی سمنقور دانست چرا که با فروش خشک شده ی لاشه ی این جانور سود بسیاری را از آن خود می کنند؛ به طور مثال یکی از انواع این ماهی که ریگ ماهی نام دارد در کنار رود نیل و همچنین در کشور آفریقا و در برخی از رودخانه های جهان دیده می شود که بعد از صید به صورت خشک شده، آن ها را در بازار های جهانی با قیمت سرسام آوری به فروش می رسانند.

علت نامگذاری ماهی سمنقور

سمنقور کلمه‌ای رومی است و به این دلیل که این ماهی توانایی حرکت در ماسه‌های کویری را برای مسافت ‌های طولانی داراست، این نام را بر این جانور مفید گذاشته اند. البته این توانایی در این خزنده به خاطر ظاهر او ایجاد شده است. ماهی سمنقور سری مخروطی شکل دارد و فک پایین گونه‌ای در زیر فک بالا؛ دارای پوزه ای ماهیچه ای که شبیه بیل است و این دلیل سازگاری آن در شن و ماسه ای سست است. خزنده ی مورد بحث ما در شن ها فرو می رود و خود را پنهان می کند تا از دست شکارچیان مختلف رهایی یابد و باگرمای شدید و داغی شنزار مقابله کند. گویی در شن ها شناور است. ماهی سمنقور از اندام دست و پای خود به عنوان پارو هنگام حرکت در ماسه ها استفاده می کند.

زیستگاه ماهی سمنقور

این خزنده در مناطق بیابانی و خشک جهان زیست می‌کند. ماهی سمنقور با توجه به زندگی در نواحی بیابانی، از حشرات و بندپایانی مانند عقرب‌ها تغذیه می‌کند که منبع اصلی تغذیه‌اش به حساب می‌آیند. این جانور در مناطق بیابانی مانند صحرای موریتانی، الجزایر، بحرین، عربستان و جنوب غربی ایران زندگی می‌کند. 16 گونه از این ماهی در ایران وجود دارد که در استان‌های خوزستان و هرمزگان یافت می‌شوند. همچنین ماهی سمنقور به عنوان حیوان خانگی به برخی کشورها صادر می‌شود، هرچند که در اسارت تولیدمثل نمی‌کند.

شیوه تنفس و شکار ماهی سمنقور

ماهی سمنقور در هنگام تنفس، ذرات شن را پیش از رسیدن به ریه‌هایش جمع‌آوری کرده و از طریق عطسه آن‌ها را خارج می‌کند. این جانور حشرات را با تشخیص ارتعاشات ناشی از حرکت شان شکار می‌کند و در راس زنجیره غذایی خزندگان و پرندگانی مانند مارها، شاهین‌ها و هوبره قرار دارد. همچنین انسان‌ها نیز به دلیل استفاده دارویی از این ماهی، آن را شکار می‌کنند.

خواص درمانی ماهی سمنقور

ماهی سمنقور برخلاف بسیاری از داروهای گیاهی یا معدنی، یک جانور دارویی است که در فروشگاه ها به فروش می‌رسد. این ماهی به‌طور گسترده برای تقویت میل جنسی و تقویت قوای عمومی بدن استفاده می‌شود. اگر به دنبال درمان‌های سنتی و طبیعی هستید، در ادامه با خواص این جانور بیشتر آشنا خواهید شد.

تقویت باروری

ماهی سمنقور به دلیل طبیعت گرمش می‌تواند در درمان ناباروری، مشکلات هورمونی و کیست‌های زنان موثر باشد. استفاده از ماهی سمنقور می‌تواند هورمون‌های زنانه را تنظیم کرده و به رفع مشکلات باروری کمک کند.

درمان زود انزالی و تقویت قوای جنسی

این ماهی به دلیل دارا بودن تستوسترون، می‌تواند زودانزالی را کاهش داده و قوای جنسی مردان را تقویت کند. استفاده روزانه از ماهی سمنقور می‌تواند علاوه بر تقویت عمومی بدن، باعث افزایش حجم مایع منی و تعداد اسپرم‌ها شود.

درمان پروستات

ترکیب ماهی سمنقور با گرد گل می‌تواند به جلوگیری از بزرگ شدن پروستات و درمان آن کمک کند. این ترکیب می‌تواند در طی شش ماه تا یک سال به‌طور دایمی بیماری پروستات را متوقف کند.

کمک به درمان بیماری ام اس

ماهی سمنقور به دلیل خاصیت آنتی‌اکسیدانی‌اش، در طب سنتی برای درمان بیماری ام اس استفاده می‌شود. استفاده طولانی‌مدت از این ماهی می‌تواند به کنترل این بیماری کمک کند.

تنظیم قند خون

برای بیماران دیابتی که از داروهایی مانند متفورمین استفاده می‌کنند، مصرف پودر ماهی سمنقور بعد از غذا می‌تواند قند غذا را کاهش داده و نیاز به مصرف متفورمین را کاهش دهد.

خرید و مصرف ماهی سمنقور

ماهی سمنقور معمولا به‌صورت خشک‌شده در بازار عرضه می‌شود. صیادان شکم این ماهی را باز کرده و با نمک پر کرده، سپس آن را خشک می‌کنند. ماهی سمنقور به‌ویژه برای تقویت قوای جنسی و باروری بسیار مورد توجه قرار گرفته است و در دهه‌های اخیر خرید و فروش آن رشد چشمگیری داشته است.

زمان ماندگاری ماهی سمنقور

در صورت نگهداری مناسب زمان ماندگاری ماهی سمنقور بیشتر می شود. برای جلوگیری از جذب مجدد رطوبت، ماهی سمنقور باید در ظروف خشک و تمیز بسته بندی شده و در محل خشک و دور از نور خورشید و یخچال (منظور دمای محیط می باشد) نگهداری شوند.

هشدارها و موارد منع مصرف

ماهی سمنقور برای افرادی که فشار خون بالا دارند و خانم‌های باردار منع مصرف دارد و باید پیش از مصرف ماهی سمنقور حتما با پزشک مشورت کنند.