بررسی ملک ازرق

ملک ازرق یا مقل ازرق چیست؟ فواید و موارد استفاده مقل را در این صفحه توضیح می دهیم. مقل صمغی است در طیف رنگ زرد روشن تا قهوه ای تیره. موقع برداشت، تر است و چسبناک و به مرور زمان سفت می شود. در ترکی به آن موکزا با تشدید در حرف (ز) می گویند و برخی به اشتباه موکزیاغ می گویند که یاغ در زبان ترکی یعنی روغن و همین اشتباه لفظی این شک را پیش می آورد که برخی فکر می کنند که این داروی گیاهی یک نوع روغن است. استفاده ملک ازرق بیشتر در کنار صبر زرد یا به ترکی ازوای، یک درمان خانگی بسیار با سابقه برای درمان یبوست شدید می باشد. اکنون تحقیقات بسیار وسیعی درباره مواد متشکل ملک ازرق و تاثیرات درمانی آن برای سلامتی در دسترس می باشد.

ملک ازرق متشکل از چه موادی است؟

• در صمغ مقل حدود 45/1 درصد اسانس روغنی، مقداری کربوهیدرات و اسیدآلدوبیورونیک وجود دارد.
• اسانس صمغ مقل، شامل میرسن، دی‌میرسن و پلی‌میرسن می‌شود.
• ضمنا در صمغ آن مقداری از قندها و آلدوبیورونیک اسید یافت می‌شود
• طبیعت ملک ازرق در اول درجه سوم گرم و در درجه دوم خشک.

مشخصات درختچه ملک ازرق

در ماهیت مقل درختچه‌ای خاردار است که ارتفاع آن به دو متر می‌رسد. شاخه‌های درختچه مقل، خارهایی کشیده، تیز و مایل به سفید دارد. از تنه و شاخه‌های این درختچه نوعی صمغ ترشح می‌شود که ابتدا زرد است؛ ولی پس از انعقاد، تیره می‌شود. صمغ درخت مقل نیز به مقل مشهور است.

مشخصات برگ درختچه 

البته لازم است در ابتدا عرض کنیم که برگ ها خواص درمانی ندارند.

• برگ‌های درختچه مقل، نسبتا کوچک اند.
• لوزی‌شکل و گاه مایل به قطره‌ای شکل‌اند .
• اغلب به صورت سه‌تایی و گاه به صورت تکی یا پنج‌تایی هستند.
• به صورت هم‌مرکز و بدون دمبرگ می‌رویند.

مشخصات گل

گل‌های این درختچه، بسیار کوچک، قرمز، کشیده و شیپوری هستند و معمولا به صورت دسته‌ای رشد می‌کنند. هر گل معمولا چهار یا پنج لبه کوچک، نوک‌دار و مایل به مثلثی‌شکل دارد که به سوی بیرون برگشته‌اند.

میوه درختچه

میوه‌های درختچه مقل، کوچک، نوک‌دار، کمی کشیده، بادامی‌شکل و گیاه بیضی‌گون هستند که ابتدا سبزند و پس از رسیدن کامل، قرمز مایل به صورتی می‌شوند. محل رویش ملک ازرق، هند، یمن، عربستان، عمان و ایران در استان سیستان و بلوچستان. اجزای مورد استفاده و مشتقات، صمغ درخت می باشد.

مشخصات و ویژگی های ملک ازرق

به‌طور کلی تمام انواع مقل از نظر طعم تلخ است. نوعی از آن به رگ مایل به سرخ است که مقل ارزق نامیده می‌شود. نوع دیگر آن زرد رنگ است که مقل الیهود گویند. زیرا یهودی‌ها به عنوان بخور معطر از آن استفاده می‌کنند و نوعی نیز به رنگ بادنجانی است که از درختان ناحیه یمن گرفته می‌شود. مرغوب ترین آن ها نوعی است که خالص بدون مواد خارجی، براق، لزج، چسبنده، نرم و خوش‌بو باشد. طعم همه آن ها تلخ است. اکنون دیگر تفکیک صورت نمی گیرد و همه محصولات را تاجران با هم ترکیب می کنند و بفروش می رسانند. اگر آن را در آتش بیندازند بوی مطبوعی نظیر بوی برگ‌بو از آن متصاعد می‌شود. این درخت در مناطق گرمسیر هندوستان در میسور، دکان، خاندش، سند و بلوچستان می‌روید. برخی از گونه‌های این درختان در یمن و جنوب عربستان و سواحل عمان می رویند.

مقل چهار گونه دارد

مقل ازرق، مقل‌الیهود، مقل صقالبی و مقل عربی. مقل ازرق قرمزرنگ است؛ مقل الیهود، مایل به زرد، مقل صقالبی، نرم و مایل به سیاه رنگ و مقل عربی، بادنجانی‌رنگ است. همه این گونه‌ها تلخ‌اند. هر چه مقل کهنه‌تر شود، تلخ‌تر، تیره‌تر و سفت‌تر می‌شود. بهترین گونه مقل، خالص، براق، لزج، چسبنده، نرم و مایل به زرد است، طعمی تلخ و رایحه‌ای خوش دارد و به راحتی در آب حل می‌شود

نفع خاص

• ملک ازرق ورم ها را تحلیل می برد، اسهالی که علتش غلبه بلغم است را درمان می کند و رطوبت‌های رحم را رفع و دفع می کند.
• سرفه‌هایی که علتش رطوبت ریه ها است را درمان می کند.
• بواسیرهای بلغمی یعنی سرد و تر را درمان می کند.

خواص کلی ملک ازرق

• جالی، ملین، مقوی کبد، محلل ریاح کبد می باشد.
• مدر حیض، مدربول، مدر شیر، دافع سنگ کلیه و مفتح سدد(مثل همانژیوم کبدی) است.
• خاصیت تریاقیت (تسکین درد همچون تریاک) دارد.
• ملک ازرق، خون منجمد شده در احشا را تحلیل می‌برد.
• شدت ادویه مسهل قوی را کم می‌کند و اخلاط لزج سینه را تنقیه می‌کند.
• باعث سهولت در زایمان می‌شود و به درمان کزاز، گلودرد، ربو، عرق‌النسا، نقرس و درد پشت کمک می‌کند.
• حل کردن مقداری مقل در کمی آب گرم و نوش آن، ملین و مسهل بلغم است.
• نوش دمجوش ملک ازرق، اورام داخلی را بهبود می‌بخشد.
• تناول پودر ملک ازرق با آب عسل، بلغم را دفع می‌کند.

خواص بخور ملک ازرق

بخور مقل، مضرات هوای عفونی ناشی از شدت رطوبت یا تعفن مردار را دفع می‌کند و برای بواسیر، ورم رحم و رفع چسبیدگی دهانه رحم مفید است. حقنه (رساندن دود ناشی از سوختن مقل به مقعد و داخل آن) مقل، بواسیر را بهبود می‌بخشد و فرزجه (رساندن دود ناشی از سوختن مقل به رحم و دهانه رحم) آن، مخرج جنین و مجفف رطوبات رحم است و چسبیدگی دهانه رحم را برطرف می‌کند.

ضماد ملک ازرق

ضماد ملک ازرق، مبهی و محلل اورام حلق و حنجره بوده، ورم‌ها را نرم می‌کند و به رفع تورم اعصاب، پارگی عضلات و رفع خون‌مردگی زیرپوست کمک می‌کند. ضماد مقل زردرنگ، برای خنازیر (غده های ایجاد شده در گردن و گلو را گویند) مفید است. ضماد مقل و آب تره، محلل اورام سفت و محلل ریاح (بادشکن) غلیظ بوده، بیماری‌های رحم، بیماری‌های مقعد و بواسیر را بهبود می‌بخشد. اگر یک حصه پودر مقل و سه حصه سبوس گندم را با آب انگور و کمی روغن حیوانی بپزید، ضماد آن برای ورم شقیقه مجرب است. جوشاندن کمی ملک ازرق با مقداری باقلا و تهیه خمیر و ضماد آن، محلل اورام بلغمی سفت بوده، به درمان فتق، قیله‌الما اطفال، قیله‌الامعا و زگیل‌های آویزان، کمک می‌کند. ضماد مقل با بزاق دهان روزه‌دار، برای رفع ورم پلک چشم، اورام سفت کبد، باد فتق و قویا نافع است. ضماد ملک ازرق با کمی سرنج‌دانه، بواسیر و زگیل، به ویژه زگیل‌های تازه را بهبود می‌بخشد. طلای مقل برای گزیدگی حیوانات و حشرات سمی نافع است.

عوارض ملک ازرق

ملک ازرق به طور کلی نسبتا ایمن در نظر گرفته شده است اما بهتر است با احتیاط از آن استفاده کنید. این داروی گیاهی نیز مانند سایر داروهای گیاهی و شیمیایی می تواند عوارض خاصی داشته باشد. زمانی که این صمغ را به صورت خام استفاده می کنید، گاهی اوقات ممکن است باعث اسهال، بثورات پوستی، سردرد، حالت تهوع خفیف یا قاعدگی نامنظم شود. همچنین مصرف این صمغ در دوزهای بالا ممکن است باعث سمیت کبدی (آسیب کبدی) شود. همچنین مصرف عصاره ملک ازرق نیز در برخی افراد موجب ایجاد عوارض جانبی مانند خستگی و مشکلات مربوط به معده می شود. این صمغ می تواند لخته شدن خون را کندتر کند. بنابراین باید مراقب بود که قبل یا بعد از عمل جراحی مصرف نشود، زیرا می تواند منجر به خونریزی بیش از حد شود. همچنین استفاده بیش از حد از می تواند باعث اختلال در عملکرد قرص های ضد بارداری شود. اطلاعات کافی در مورد مصرف ایمن ملک ازرق در دوران بارداری و شیردهی وجود ندارد. بنابراین توصیه می شود قبل از مصرف مقل ازرق با پزشک خود مشورت کنید. اما به دلیل اینکه می تواند رحم را تحریک کرده و جریان قاعدگی را تحریک کند ممکن است منجر به سقط ناگهانی یا درد زودرس زایمان شود. اگر از داروهای فشار خون مانند دیلتیازم و پروپرانولول استفاده می کنید، با پزشک خود مشورت کنید، زیرا مواد تشکیل دهنده موجود در این صمغ با این داروها تداخل داشته و اثر بخشی آن ها را کاهش می دهد. همچنین ممکن است با داروهای فشار خون مانند دیلتیازم و پروپرانولول تداخل داشته باشد و جذب این داروها را کاهش دهد. مصرف مقل ازرق همراه با این داروها می تواند اثر بخشی این داروها را کاهش دهد. بنابراین قبل از استفاده از این صمغ گیاهی یا هر داروی گیاهی، با پزشک خود در مورد عوارض جانبی مصرف آن مشورت کنید. این به شما کمک می کند تا انتخاب های آگاهانه ای در مورد سلامت خود داشته باشید.

قیمت ملک ازرق

مقل ارزق به عنوان یک صمغ گیاهی در قسمت های خاصی از جهان قابل برداشت است. بنابراین یک داروی گیاهی بسیار کمیاب در نظر گرفته می شود. از گذشته تا به امروز این صمغ به دلیل خواص بیشمار کاربرد فراوانی در سلامت و درمان بیماری ها داشته است. این صمغ انواع مختلفی دارد که هریک نیز کاربرد متفاوتی دارند و رنگ های آن ها می تواند سیاه، زرد، قرمز، آبی و قهوه ای روشن باشد. البته مقل ازرق وقتی که کهنه شده باشد رنگ تیره و سیاهی به خود می گیرد. این ترکیب با توجه به نوع صمغ و کاربرد در سراسر دنیا قیمت های متفاوتی دارد. البته ملک ازرق در کشور ایران به با توجه به تازه یا کهنه بودن و یا خالص بودن و یا همراه ناخالصی ها به فروش می رسد و دارای قیمت های متفاوتی است. با توجه به خواص و کاربرد فراوان این صمغ به صورت خالص و خام، عصاره و پودر شده جهت دود دادن به فروش می رسد.