عشبه مغربی (اشبه مغربی)
عشبه مغربی (اشبه مغربی)
عشبه مغربی یا عشبه بیابانی نام ریشه گلی یکساله می باشد که مصرف دارویی بسیاری دارد. این محصول از خانواده مارچوبه است که گاهی اوقات تا ارتفاع 30 سانتی متر نیز رشد می کند. در هنگام گلدهی گل های زرد رنگی زیبا دارد که معمولا شباهت بسیاری با گل های لاله عباسی دارند. تمامی قسمت های عشبه بیابانی همانند ریشه، جوانه و میوه دارای طعمی سوزاننده و تند می باشند و معمولا مسهل، قی آور و پیشاب آور می باشند. عشبه مغربی مثل همه گیاهان دارویی می تواند دارای عوارضی باشد که از این رو، به منظور رفع این مشکل بهتر است قبل از استفاده با یک پزشک متخصص مشورت داشته باشید.
عشبه مغربی چیست
همانطور که گفتیم، عشبه مغربی گیاهی گرمسیری از خانواده مارچوبه می باشد. که این گیاه بومی مناطقی همچون جامائیکا، مکزیک، غرب هند، جنوب آمریکا، کارائیب و هندوراس است. ریشه عشبه بیابانی در ساخت دارو مورد استفاده قرار می گیرد. عشبه مغربی به منظور درمان بیماری هایی مثل پسوریازیس، آرتریت روماتوئید (RA) بیماری های کلیوی ( افزایش دفع ادرار )، افزایش تعریق بدن و کاهش احتباس مایع استفاده می شود. با این که پیشینیان برترین نوع عشبه بیابانی را عشبه چینی و عشبه مغربی می دانند، بر طبق آزمایش های متعددی که انجام دادند، انواع ایرانی عشبه دارای مزایای فراوانی می باشند. به صورت کلی این گیاه در خانواده مارچوبه قرار می گیرد. در کشور ما ایران، نوعی از عشبه در سواحل دریای خزر می روید. عشبه بیابانی در مناطق مختلف با نام های گوناگونی شناخته می شود. از جمله در آستارا شنگیله، در بندر پهلوی والی گیری، در آمل سکلیم، در ساری ملاش، در میان دره ورکلام، در لاهیجان و شهسوار ملک و از ملکی، در گرگان کفله بور، در اطراف رشت تیمس کامپوره، در بهشهر لم، در چالوس تلی، در دیلم شات دانه و در برخی از نقاط گیلان به عنوان گل گادانه شناخته می شود.
نام های دیگر عشبه مغربی یا عشبه بیابانی
نوعی دیگر از عشبه مغربی که بالا رونده می باشد و برگ هایی نوک تیز شبیه به قلب دارد. در کردستان بمبلی بوز، درمازندران تال، در گیلان تیمس و در لاهیجان به عنوان زرک شناخته می شود. ( همانطور که گفتیم به انواع خارجی آن عشبه مغربی می گویند.) مصرف تمام قسمت های این گیاه، هنگامی که تازه است، خطرناک بوده و میبایست به صورت خشک استفاده شود. عشبه مغربی با عشبه مغربی هند کمی متفاوت و گیج کننده است. گاهی اوقات عشبه مغربی هند در آماده سازی عشبه مغربی استفاده می شود اما مواد شیمیایی فعال همان عشبه بیابانی در جنس مارچوبه را ندارد.
پیشینه عشبه مغربی یا عشبه بیابانی
به مدت چند قرن، مردم بومی سراسر جهان ریشه گیاه عشبه مغربی را به منظور درمان بیماری های مفصلی مثل آرتریت و درمان بیماری های پوستی همچون اگزما، پسوریازیس، درماتیت و … استفاده می کردند. همچنین بر این باور بودند که ریشه گیاه عشبه با توجه به خواص تصفیه کنندگی خون به منظور درمان جذام، موثر و مفید می باشد. بعد از آن این گیاه به عنوان داروی اروپا معرفی شد که در نهایت به عنوان یک گیاه در فارماکوپه ایالات متحده به منظور درمان سفلیس ثبت شد.
ترکیبات شیمایی عشبه مغربی یا عشبه بیابانی
عشبه مغربی دارای تعداد زیادی از مواد شیمیایی گیاهی است که اثری مثبت در بدن انسان دارد. مواد شیمایی شناخته شده به عنوان ساپونین می تواند به کاهش خارش پوست، درد مفاصل و همچنین از بین بردن باکتری کمک کند. دیگر مواد شیمایی موجود در این گیاه می توانند به کاهش التهاب و حفاظت از کبد کمک بسزایی کنند. توجه داشته باشید تمام آزمایشات و مطالعاتی که انجام دادند از موش استفاده می شود. ممکن است مطالعاتی که انجام دادند بر روی خواص این گیاه روی انسان ها یا بسیار قدیمی باشند و یا حتی هنوز انجام نشده باشند. ( این درحالی است که نتیجه های آزمایشات بر روی موش ها بسیار امیدوار کننده و جذاب هستند اما همانطور که گفتیم باید مطالعات انسانی نیز تکمیل شوند. )
نوشیدنی عشبه مغربی چیست
نوشیدنی عشبه مغربی، یک نوشیدنی ملایم است که آن را از اوایل سال 1800 میلادی می شناسند. این نوشیدنی به عنوان یک درمان خانگی عموما در کافه ها مورد استفاده قرار می گیرد. برخلاف باور بیشتر مردم، نوشیدنی ملایم عشبه مغربی به صورت کلی از گیاه ساسافراس تهیه و تولید می شود. مزه و طعم آن مشابه آبجو ریشه یا آبجو توس است. ( این نوشیدنی همچنان در بعضی از کشور های جنوب شرق آسیا محبوب است اما در ایالات متحده رایج نیست.)
عشبه مغربی چه خواصی دارد
این گیاه دارای خواص بسیاری است که در زیر به چند مورد از آن ها اشاره خواهیم کرد.
- محافظت از کبد
عشبه بیابانی نیز اثرات محافظتی را بر روی کبد نشان می دهد. تحقیقات و مطالعاتی که انجام شد در موش هایی که آسیب کبدی داشته اند. نشان می دهد که ترکیبات سرشار از فلاونوئید ها در عشبه مغربی، می تواند این آسیب های کبدی را بهبود ببخشد و به عملکرد کبد در بهترین حالت کمک کند.
- آرتروز
عشبه مغربی یک ضد التهاب قوی است، به همین دلیل این گیاه می تواند یک درمان بسیار مفید برای بیماری های آرتریت روماتوئید، درد مفاصل و تورم ناشی از نقرس باشد.
- رابطه عشبه مغربی با سرطان
مطالعات اخیر بر روی عشبه مغربی نشان می دهد که عشبه مغربی دارای خاصیت های ضد سرطانی در رده های سلولی انواع مختلف سرطان ها در موش ها است. تحقیقات و مطالعات بالینی در مورد سرطان کبد و سرطان پستان نیز، خاصیت ضد توموری عشبه مغربی را نشان می دهد. ( مطالعات بیشتری احتیاج است که مشخص شود عشبه مغربی توانایی در پیشگیری و درمان سرطان را دارد یا خیر. )
- بهبود همزیستی سایر مکمل ها با عشبه مغربی
عشبه مغربی در ترکیبات گیاهی به عنوان یک عمل کمکی کاربرد دارد به عبارتی دیگر، گمان می کردند که ساپونین موجود در این گیاه، دسترسی زیستی و جذب در دیگر گیاهان را افزایش می دهد.
- پسوریازیس
خاصیت های ریشه این گیاه به منظور درمان پسوریازیس در دهه پیش ثبت شده است. یک تحقیق نشان داد عشبه مغربی به صورت فوق العاده ای باعث بهبود یافتن ضایعات پوستی در افراد مبتلا به بیماری پسوریازیس می شود. دانشمندان این فرضیه که یکی از استروئید اصلی این محصول به نام sarsaponin است که قادر به اتصال به اندوتوکسین مسئول ضایعات در بیمارانی که مبتلا به پسوریازیس هستند، می باشد و آن ها را از بدن حذف می کند.
- سیفلیس
مطالعات و تحقیقات بر روی عشبه مغربی، فعالیت علیه باکتری های مضر و دیگر میکرو ارگانیسم ها که به بدن حمله کرده اند را نشان دادند؛ هر چند می تواند به عنوان آنتی بیوتیک مدرن و ضد قارچ نیز باشد. برای چندین قرن از عشبه بیابانی در درمان بیماری های عمده مثل جذام و سیفلیس استفاده شده است. ( سیفلیس یک بیماری مقابرتی می باشد که توسط باکتری های جذام رخ می دهد و یکی دیگر از عفونت های نابودگر ناشی از باکتری می باشد.) فعالیت ضد میکروبی عشبه بیابانی که در تحقیقات انجام دادند، مشخص است. مقاله ای از فعالیت بیش از 60 ترکیب مختلف جدا شده از این محصول وجود دارد که اندیشمندان این ترکیبات را در برابر 6 نوع از قارچ و باکتری تست کرده اند. نتیجه این تحقیق 18 ترکیب دارای اثر ضد میکروبی در برابر باکتری و یکی در مقابل قارچ شده است.
- ادرار آور ( دیورتیک ) است
این محصول به دلیل دارا بودن ساپونین ها یک ماده ی ادرار آور به حساب می آید. قدرت دفع مایعات از طریق عشبه بیابانی با دفع مایعات تجمع یافته در مفصل ها می تواند سبب بهبود علائم بیماری های مربوط به مفصل ها شود. به همین دلیل این گیاه می تواند سبب بهبود حرکت مفصل ها شود و درد را کاهش دهد.
- بهبود در عملکرد جنسی آقایان
عشبه مغربی یکی از گیاهان دارویی تحریک کننده میل جنسی در آقایان است. همان طور که گفتیم این گیاه حاوی خواص دیورتیک ( ادرار آور ) می باشد. و سبب افزایش دفع مواد زائد از کلیه ها شده و به عملکرد خوب پروستات کمک خواهد کرد. (پروستات در تشکیل اسپرم نقش دارد.)
دیگر خواص عشبه بیابانی
- ریشه این گیاه را خشک می کنند و از آن به عنوان قی آور و مسهل استفاده می کنند.
- ضماد غده های ریشه عشبه مغربی که در آب جوش له باشد، به منظور درمان خون مردگی و ضرب خوردگی استفاده می شود.
- همانطور که گفتیم تمامی قسمت های گیاه مثل میوه، ریشه و جوانه دارای طعمی سوزاننده و تند است که مسهل و پیشاب آور است.
- ضماد رنده کرده غده های آن را که تازه باشند، درد های نقرس و رماتیسم را تسکین می دهد.
- مزمزمه عصاره قسمت های مختلف عشبه بیابانی در سرکه، به منظور درمان درد مفید است.
- برای مصارف داخلی، قسمت های متورم ریشه این گیاه را پس از خشک کردن، پودر می کنند و به مقدای کمی می خورند.
- عشبه مغربی می تواند با دارو های خاص، سازگاری داشته باشد. این مورد می تواند توانایی بدن شما را به منظور جذب دیگر مواد دارویی افزایش دهد.
- ضماد این گیاه با گلاب به منظور تسکین درد مفصل ها و سیاتیک تجویز می شود.
- بو کردن گل های خوشبوی این گیاه، درد شقیقه و سر درد را تسکین می دهد.
- عصاره عشبه مغربی در روغن، به عنوان تنگی نفس، تقویت معده، درمان استسقا، لقوه و بی حسی اعضای بدن، سرفه مزمن، تقویت کبد و بواسیر؛ مفید شناخته می شود.
- له کرده عشبه بیابانی در سرکه را به منظور معالجه سیاتیک و برص استفاده می کنند.
- عشبه مغربی افزون بر این که در نوشابه های غیر الکلی هم استفاده می شود، به عنوان پرکرسور جهت سنتز کورتیزون و سایر استروئید های دیگر هم کاربرد دارد.
- ضماد این گیاه برای جذام توصیه می شود.
نکات، عوارض و موارد منع مصرف عشبه مغربی
تا به حال هیچ عوارض جانبی پیرامون استفاده از عشبه مغربی وجود نداشته است، با این حال مصرف مقدار زیادی ساپونین ممکن است سبب تحریک معده شود. بهتر است بدانید که اداره غذا و دارو ایالات متحده (FDA) می گوید مکمل ها و گیاهان تنطیم نیستند و آن ها مورد آزمایش اثر بخشی و ایمنی دقیق نیستند و باید قبل از بازاریابی تست شوند. در مطالعات و تحقیقاتی که انجام دادند بر روی این گیاه نشان دادند است که فیتوکمیکال های مفید در عشبه مغربی دارای خاصیت های ضد التهاب، اثرات ترمیم مفصل و پوست، ضد سرطان و ضد میکروب می باشد. عشبه بیابانی برای بیشتر مردم ایمن در نظر گرفته شده است ولی با این حال میبایست مراقب ادعاهای دروغین باشید. ثابت نشده است که گیاهان در درمان سرطان یا بیماری های دیگر موفق بوده باشند و هیچ مدرکی هم وجود ندارد که آن حاوی استروئید های آنابولیک باشد که بیشتر بدنسازان به دنبال آن می باشند. اگر شما مایل به تهیه عشبه مغربی به منظور یک بیماری پزشکی هستید، میبایست با یک پزشک متخصص، قبل از شروع صحبت کنید. هر چند می گویند که این گیاه به منظور کمک به مشکلات پزشکی خاص استفاده می شود ولی ممکن است موثر ترین درمان برای شرایط خاص پزشکی نباشد. ( حتی اگر مطمئن هستید عشبه بیابانی به شما و بیماریتان کمک خواهد کرد، باز هم مشورت با پزشک، قبل از مصرف آن نیاز است.)
مکمل های ورزشی با عشبه مغربی
عشبه مغربی به دروغ توسط سازندگان مکمل های ورزشی به بازار ها عرضه می شود که شامل استروئید های آنابولیک مثل تستوسترون است. درحالی که دریافتند استروئید گیاهی در این گیاه می توانند در آزمایشگاه سنتز شیمایی و به استروئید تبدیل شود اما این اتفاق تا به حال اثبات نشده است که در بدن انسان نیز صورت بگیرد. اکثر مکمل های بدنسازی حاوی عشبه بیابانی می باشد ولی هرگز ثابت نشده است که همان اثرات آنابولیک را داشته باشد.
دیگر عوارض عشبه مغربی
- تحقیقاتی که نشان دهد عشبه مغربی برای مادران باردار و شیرده بی خطر است، وجود ندارد. از این رو شما میبایست از مصرف آن در زمان بارداری و شیردهی خودداری کنید.
- مقدار زیاد مصرف عشبه بیابانی می تواند باعث ایجاد حساسیت شود.
- همانطور که گفتیم مصرف قسمت های گوناگون این گیاه هنگامی که تازه است، خطرناک بوده و میبایست خشک آن را مصرف کرد.
سخن پایانی
گیاه عشبه مغربی از جمله گیاهان دارویی است که انواع مختلفی دارد و در مطقه های مختلف می روید. علاوه بر عشبه مغربی و چینی، نوعی از عشبه نیز در کشور ما ایران وجود دارد که دارای خواص بسیاری می باشد. عشبه بیابانی مانند تمامی محصولات موجود در عطاری پخش، در کنار خواص فراوانی که دارد دارای عوارضی هم می باشد که برای رفع این مشکل، همانطور که در بالا گفتیم بهتر است زیر نظر پزشک متخصص مصرف شود.
