ماکا چیست؟ فواید مصرف آن را بهتر بدانیم
ماکا چیست؟ فواید مصرف آن را بهتر بدانیم
ماکا یکی از آن گیاه‌های معروف است که به دلیل خواص بی‌شماری که دارد، از هزاران سال پیش در بسیاری از مناطق جهان مورد استفاده بوده‌است. در چند دهه اخیر نیز، گیاه ماکا توانسته توجه زیادی را به خود جلب کند. بنابراین، در این مقاله می‌خواهیم مزایای بالقوه ماکا را بررسی نموده و ببینیم که با چه اهدافی می‌توان آن را استفاده نمود.
گیاه ماکا چیست؟
منشا ماکا کوه‌های آند پرو در شمال آمریکا است. گیاه ماکا که به آن Lepidium meyenii یا "جین سینگ پرو" نیز می‌گویند، یک سبزی چلیپایی بوده که مردم آند به طور سنتی از آن برای درمان مشکلات تنفسی و روماتیسمی استفاده می‌کردند. امروزه نیز محصولات ماکا ادعا می‌کنند که در زمینه تقویت قوای جنسی و بهبود باروری نقش دارند و به همین علت این گیاه محبوبیت زیادی کسب کرده‌است. ماکا حاوی ترکیبات مفیدی از جمله آمینواسیدهای ضروری، فیبر، ویتامین‌ها، مواد معدنی، ماکامیدها، ماکاریدین، آلکالوئیدها و گلوکوزینولات نیز می‌باشد.
خواص گیاه ماکا
در ارتباط با خواص ماکا، مطالعات متعددی وجود دارد که برخی از آنها شواهد قوی برای حمایت از فواید این گیاه نداشته و برخی دیگر آنها را تایید نموده‌اند. در ادامه، فواید بالقوه ریشه ماکا را بررسی خواهیم نمود.
- قرص ماکا برای کنترل استرس
ماکا به عنوان یک گیاه آداپتوژن، از طریق کاهش سطح کورتیزول در مدیریت استرس و عوارض ناشی از آن نقش دارد. به گفته محققان، گیاهان آداپتوژن می‌توانند با متعادل کردن محور هیپوفیز-غده فوق‌کلیوی- هیپوتالاموس بدن، که مسئول نحوه واکنش سیستم عصبی مرکزی و هورمونی به استرس است، به کاهش سطح کورتیزول کمک کنند. همچنین، این کنترل استرس، عملکرد ماکا را در فواید بعدی آن نیز سبب می‌شود.
- قرص ماکا برای افزایش میل جنسی
می‌توان گفت شناخته‌شده‌ترین خاصیت ماکا، نقش کمکی آن در افزایش قوای جنسی است. این نقش ماکا برای هر دو جنسیت مورد بررسی قرار گرفته و نتایج به صورت زیر بوده است.
- پودر ماکا برای اقایان
طبق گزارش یک مطالعه قدیمی در سال 2002، مردانی که 5/1 یا 3 گرم ماکا در روز مصرف می‌کنند، نسبت به افرادی که دارونما دریافت کرده‌اند، میل جنسی بیشتری را تجربه می‌کنند. مطالعه دیگری نیز در سال 2020 نشان داد که مصرف 2 گرم ماکا در روز به مدت 12 هفته، به طور قابل توجهی غلظت مایع منی را در مقایسه با درمان با دارونما بهبود می‌بخشد. در مطالعات حیوانی نیز که در سال 2019 بر روی موش‌های نر صورت گرفت، مشاهده شد که ترکیب ماکا با دانه پیازچه چینی، در بهبود اختلال نعوظ موثر بود.
- پودر ماکا برای بانوان
یک تحقیق در سال 2015 گزارش نمود، 45 زن که اختلال عملکرد جنسی ناشی از داروهای ضد افسردگی را تجربه کردند، با دریافت 3000 میلی‌گرم ریشه ماکا در روز به مدت 12 هفته، به طور قابل توجهی بهبود عملکرد جنسی و میل جنسی را در مقایسه با گروه دارونما تجربه کردند. محصولات ماکا نیز از فواید عصاره ریشه این گیاه در کنار سایر ترکیبات گیاهی و ریزمغذی‌ها برای مردان و زنان استفاده نموده‌اند. از این دسته محصولات می‌توان به مکمل های ماکاویت اف بانوان، ماکاویت ام آقایان، فرتیل اید و کانت بوست اشاره نمود. این مکمل‌ها، با اهداف تقویت قوای جنسی، بهبود باروری، کمک به درمان اختلالات نعوظ، افزایش سطح انرژی، محافظت از اسپرم‌ها و کمک به افزایش غلظت و تحرک آنها تولید شده‌اند. همچنین، برای کسب اطلاعات بیشتر پیرامون این مبحث نیز، می‌توانید مقاله "تقویت اسپرم با مکمل‌ها" را که توسط دکتر افروز محمدقلی بیکی (دکترای تخصصی فارماکولوژی) در مجله عطاری پخش ترجمه و تالیف شده‌است، مطالعه نمایید.
- قرص ماکا برای افزایش انرژی
همانطور که گفته شد، ماکا یک گیاه آداپتوژن است که می‌تواند به رفع خستگی و بهبود سطح انرژی روزانه کمک کند. این گیاه در بین ورزشکاران و بدنسازان نیز محبوب است. یک مطالعه آزمایشی در سال 2009 نشان داد که استفاده از عصاره ماکا به مدت 14 روز باعث بهبود عملکرد دوچرخه‌سواران مرد شد.
- قرص ماکا و بهبود علائم یائسگی
برخی از محققان معتقدند که ریشه ماکا ممکن است به تعادل سطح هورمون استروژن کمک کند. نوسانات این هورمون در دوران نزدیک به یائسگی و پس از آن، با علائم مختلفی همچون گرگرفتگی، تعریق شبانه، تحریک پذیری، کاهش میل جنسی و... همراه است. در شرایط دیگری مانند سندروم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) و سندروم پیش از قاعدگی (PMS) نیز، تعادل هورمون‌های جنسی برهم خورده و اختلالاتی از این قبیل ایجاد می‌شود. برخی شواهد از فواید گیاه ماکا برای کمک به کاهش این علائم حمایت می‌کنند. جهت کسب اطلاعات بیشتر در خصوص علت بروز PMS، علائم و راهکارهای کنترل آن، می‌توانید مقاله "PMS یا سندروم پیش از قاعدگی و هر آنچه باید بدانید" تالیف و ترجمه دکتر شیدا احمدی کولایی (دکترای تخصصی فارماکوگنوزی) را مطالعه نمایید.
- قرص ماکا و بهبود خلق و خو
نقش کمکی ماکا در کاهش اضطراب و افسردگی را به فلاونوئیدهای موجود در آن نسبت داده‌اند. مطالعات متعددی در این زمینه، تاثیرات مثبت عصاره ماکا را در بهبود علائم افسردگی در زنان به ویژه در دوران یائسگی گزارش نموده‌اند.
- قرص ماکا و خواص آنتی اکسیدانی
اختلال در تعادل اکسیدان‌ها و آنتی‌اکسیدان‌ها می‌تواند با ایجاد آسیب سلولی به بیماری‌های مختلفی مانند انواع سرطان‌ها، بیماری‌های قلبی-عروقی و دیابت منجر شود. ماکا یکی از گیاهانی است که با داشتن ظرفیت آنتی اکسیدانی بالا، سطح گلوتاتیون و سوپر اکسید دیس موتاز را در بدن افزایش داده و از آسیب سلول‌ها جلوگیری نماید. این نقش از گیاه ماکا در محافظت از اسپرم‌ها و افزایش کارایی آنها نیز مفید است.
نحوه مصرف پودر ماکا
عصاره ریشه گیاه ماکا در اشکال مختلفی مانند قرص، کپسول و پودر وجود دارد. شما می‌توانید پودر ماکا را به انواع اسموتی، اوتمیل، انرژی‌بارها، کیک‌ها و... اضافه کنید. علاوه بر آن، می‌توانید این گیاه را به صورت مکمل نیز دریافت نمایید.
عوارض قرص ماکا
به طور کلی، مصرف گیاه ماکا در دوزهای متوسط خطری ایجاد نخواهد کرد. با این حال، توصیه می‌شود در صورت وجود شرایط زیر، پیش از مصرف گیاه ماکا با پزشک یا داروساز مشورت نمایید:
- سرطان های حساس به هورمون: از آنجایی‌که ماکا به عنوان یک استروژن عمل نموده، افراد مبتلا به سرطان سینه، سرطان رحم، سرطان تخمدان، اندومتریوز یا فیبروم رحم باید در مصرف این گیاه احتیاط نمایند.
- مصرف داروی خاص: جهت جلوگیری از ایجاد تداخلات دارویی، حتما در خصوص مصرف مکمل ماکا با پزشک خود مشورت نمایید.
- ریشه ماکا برای بارداری: اطلاعات قابل اعتماد و کافی برای دانستن اینکه آیا ماکا برای استفاده در دوران بارداری یا شیردهی بی خطر است وجود ندارد. بنابراین، بهتر است از مصرف پودر یا قرص ماکا در این دوران اجتناب کنید.
سوالات متداول
1- قرص ماکا برای چاقی صورت مناسب است؟
در حال حاضر، هیچ مدرک علمی و قطعی وجود ندارد که نشان دهد مصرف گیاه ماکا به طور مستقیم باعث چاقی صورت می‌شود. دقت نمایید که واکنش بدن هر فرد به مکمل‌ها و گیاهان دارویی متفاوت است. برخی افراد ممکن است پس از مصرف ماکا، افزایش وزن جزئی را تجربه کنند، اما این لزوماً به دلیل ماکا نیست و عوامل دیگری مانند رژیم غذایی و سبک زندگی نیز نقش دارند. بنابراین، اگر به دنبال راهی برای افزایش حجم صورت خود هستید، بهتر است به جای تکیه بر این ادعا، به روش‌های اثبات شده دیگر مانند تغذیه مناسب، آبرسانی به پوست و راهکارهای درمانی دیگر روی آورید.
2- گیاه ماکا را از کجا تهیه کنیم؟
ماکا در دوزهای 5/1 تا 3 گرم در روز توسط بزرگسالان، به صورت خوراکی و به مدت 6 تا 16 هفته مصرف می‌شود. البته، محققان دوز ایمنی از آن را تعیین نکرده‌اند. توصیه می‌شود پیش از مصرف عصاره این گیاه به صورت پودر یا اشکال دیگر، از سلامت و کیفیت محصول و همچنین منبع دریافتی (فروشگاه، عطاری، داروخانه و...) مطمئن شوید.
3- کپسول ماکا را از کجا بخریم؟
به گفته سازمان غذا و دارو آمریکا، برخی از داروهای تولیدشده با ادعای بهبود قوای جنسی و درمان اختلالات نعوظ، از عصاره این گیاه در مقادیر خطرناک و بسته‌بندی‌های غیربهداشتی استفاده می‌کنند. عطاری پخش همواره در تلاش است دسترسی افراد جامعه به محصولات سلامت‌محور و خدمات مرتبط با آنها را تسهیل نماید. شما عزیزان در صورت تمایل و یا نیاز به مصرف عصاره گیاه ماکا، می‌توانید محصولات ماکا را که حاوی دوز موثره و مطلوبی از ریشه این گیاه هستند، از داروخانه‌های معتبر تهیه نمایید. تیم علمی عطاری پخش پاسخگوی تمامی سوالات شما در بخش پرسش و پاسخ همین صفحه، در خصوص انتخاب مکمل ماکا با توجه به نیاز و شرایط شما می‌باشد.
سخن پایانی
در این مقاله از مجله عطاری پخش، گیاه ماکا و تمامی جوانب مثبت و منفی مصرف آن مورد بررسی قرار گرفت. در تالیف و ترجمه این مقاله از منابع اطلاعاتی دقیق و معتبر مانند PubMed، Healthline، WebMD و... استفاده شد. امیدواریم مطالب ارائه شده مورد توجه مخاطبان حوزه‌های مختلف سلامت قرار بگیرد. اگر از علاقه‌مندان به استفاده از عصاره این گیاه و خواص آن هستید و یا اگر تجربه‌ای در این زمینه دارید، می‌توانید در پایین همین صفحه، دیدگاه خود را با ما و سایر همراهان مجله در میان بگذارید.
