بررسی مصطکی

مصطکی نام شیره‌ای زرد رنگ شبیه به کندر است که از قدیم موارد درمانی خود را به اطبا اثبات کرده است و خواص فراوانی دارد، اما با این تفاسیر هنوز در بین برخی از افراد ماده‌ای ناشناخته است و هر کسی از فواید با ارزش آن اطلاع ندارد. در همین راستا در این صفحه از عطاری پخش قصد داریم تا شما را با مصطکی و خواص خارق العاده آن آشنا نماییم. پس با ما همراه باشید.

مصطکی چیست؟

مصطکی، (Mastic) شیره زرینی زرد رنگی است که در فارسی به نام‌های رماس، رماست و کیه خوانده شده است. در کتاب‌های طب سنتی با نام‌های مصطکی، مصطکی رومی، کندر رومی، مستکی و علک رومی ذکر شده است. کلمه مصطکی mastic از لغتی یونانی به معنای به هم ساییدن دندان‌ها یا جویدن مشتق شده است. مصطکی درختچه‌ای به ارتفاع حداکثر ۴ متر بوده که از تنه این درخت صمغی رزینی به شکل اجسام کوچک، شیشه‌ای، تقریبا کروی و به رنگ زرد متمایل به قرمز با بوی خوشبوی تربانتین استخراج می‌گردد. این صمغ خواص دارویی بسیاری را در خود داشته و از این رو گیاه مصطکی یکی از گیاهان دارویی مفید محسوب می‌گردد. از این گیاه در مصر باستان به منظور مومیایی کردن اجساد استفاده می شده است. همچنین از آن برای خوشبو کردن دهان استفاده می شده و امروزه همچنان از صمغ گیاه مصطکی به عنوان عطر و طعم دهنده در نوشیدنی‌ها و آدامس‌های یونانی استفاده می‌شود. این گیاه از خانواده پسته بوده، میوه آن کروی و به رنگ قرمز و کوچک است و پس از رسیدن سیاه رنگ می‌شود. از میوه این درخت روغنی خوراکی استخراج می‌شود که به روغن مصطکی معروف است و خاصیت قابض داشته، در برخی مناطق به جای روغن زیتون برای پخت خوراک مصرف می شود، ولی محصول عمده آن صمغ رزینی است که در اثر خراش‌های طبیعی یا خراش‌هایی که به همین منظور بر درخت وارد می کنند، استخراج و در مصارف دارویی و صنعت داروسازی استفاده می‌شود. طبع گیاه مصطکی گرم و خشک (صفراوی) است. مصطکی را می‌توان بصورت جوشانده، مصرف خوراکی و روغن مصطکی استفاده نمود.

نگاهی به خواص درمانی مصطکی

درمان گرفتگی گوش با مصطکی

تقویت حافظه با مصطکی

تقویت قلب و اعصاب با مصطکی

درمان سرفه با مصطکی

رفع بوی بد دهان با مصطکی

تسکین درد مفاصل و شکستگی با مصطکی

مصطکی ماده ای ضد سرطان

خوردن مصطکی همراه با کندر، برای تقویت هوش و حافظه بسیار موثر است.

مصطکی زخم معده، زخم اثنی عشر و زخم روده را درمان می‌کند.

از خواص درمانی مصطکی که در طب سنتی بیشتر از آن یاد شده، بوییدن این گیاه است که در درمان وسواس مفید می باشد و مالیخولیا را کاهش می دهد.

برای رفع سردرد موثر است و برای از بین بردن و تسکین چشم درد، مقداری مصطکی را در گلاب حل کنید، سپس آن را گرم نموده و این محلول را پنبه بر روی پلک چشم خود قرار دهید.

برای رفع سردی کبد، جوشانده مصطکی بسیار مفید است. به این منظور، یک قاشق چای‌خوری از صمغ مصطکی را در یک لیوان آب جوش بریزید و بگذارید چند دقیقه بجوشد، سپس آن را سرد کرده و بنوشید.

مصطکی در درمان سرفه‌های سرد و خونریزی سینه موثر است. به این منظور، آن را با یک فنجان آب جوش دم کرده و میل کنید.

خواص مصطکی در طب سنتی

مصطکی ای که به مصرف می رسد به شکل قطعات کروی یا بیضی بوده، بسیار کوچک و در ابعاد دانه‌های نخود است. رنگ آن زرد و شفاف بوده، معطر می‌باشد. بر طبق طب سنتی، طبع گیاه دارویی مصطکی نسبتا گرم و خشک است و بعضی آن را معتدل می دانند. برخی از خواص دارویی مصطکی را در ادامه بیان می کنیم.

خواص مصطکی برای دهان و دندان

جویدن مصطکی باعث خوشبو شدن دهان می گردد، وقتی در دهان گزاشته شود و آن را بجوید طعم معطری احساس می‌شود و در برخی موارد از آن برای پر نمودن حفره‌های دندان استفاده می‌شود. چنانچه گوشت لثه‌های شما از بین رفته و دچار تحلیل و سست شدن لثه‌ها شده اید، هر روز مقدار کمی مصطکی را بجوید تا پای دندان‌ها گوشت آورده و لثه‌ها سالم و محکم شوند. جوشانده مصطکی با سعد کوفی و شستن متناوب دندان‌ها با آن بوی بد دهان را رفع می کند.

خواص مصطکی برای بیماری‌های گوش

درمان بیماری‌های گوش و حلق از موارد کاربرد مصطکی در طب سنتی است. برای باز شدن گرفتگی گوش می‌توان یک قطره از جوشانده مصطکی را در گوش چکاند تا گرفتگی باز شود. به این منظور ده گرم مصطکی را با نصف فنجان آب و روغن زیتون بجوشانید تا آب آن خشک شود. در صورت تورم گوش یا اگر غده‌ای در گوش باشد که سبب سنگینی گوش شود، باید مقداری مصطکی را در آب جوش بریزید و بجوشانید. پس از سرد شدن سه قطره از آن را سه بار در روز، در گوش بچکانید تا گوش را باز کند و در نتیجه سنگینی گوش و کری که در اثر غده گوش باشد برطرف خواهد شد. برای رفع سنگینی گوش، آن را در روغن کنجد بجوشانید و یک تا دو قطره در گوش بچکانید. گیاه مصطکی به شکل های مختلفی چون آدامس جویده یا به صورت پودر، تنتور (نوعی شربت) یا کپسول های مکمل، جوشانده، مصرف خوراکی و روغن مصطکی استفاده می شود. روغن صمغ مصطکی به شکل موضعی برای درمان برخی مشکلات پوستی به کار می رود. چگونگی مصرف مصطکی برای درمان هر بیماری متفاوت است و باید با دستور پزشک طب سنتی تعیین شود؛ به طور کلی می توان روزی سه نوبت ، هربار شش عدد از قطعات صمغ را همراه یا بدون آب میل نمایید.

مضرات مصطکی

مصرف به اندازه و محتاطانه صمغ مصطکی در بسیاری از موارد بدون عوارض است؛ ولی سردرد، سرگیجه و ناراحتی معده در برخی موارد بروز می کند. هنگام مصرف مصطکی برای کاهش عوارض جانبی آن بهتر است از کمترین دوز ممکن شروع کرده و به تدریج دوز را افزایش دهید. همانند بسیاری از گیاهان دارویی، گیاه مصطکی نیز در کنار خواص و فوایدی که دارد قطعا مضراتی را برای مصرف کننده به دنبال خواهد داشت. استفاده از گیاه و روغن مصطکی برای زنان باردار و شیرده و کودکان بایستی با احتیاط همراه باشد، برخی از کودکان در هنگام مصرف مصطکی دچار اسهال می شوند. از دیگر عوارض جانبی این گیاه ایجاد آلرژی و حساسیت برای برخی افراد است.

تداخل دارویی با مصطکی

از مصرف زیاد و خودسرانه مصطکی با دارو‌های شیمیایی پرهیز شود.