هر آنچه از خواص و مضرات مرزنجوش باید بدانید

مرزنجوش (مرزنگوش) به انگلیسی Marjoram چیست

مرزنجوش یک گیاه همه ساله است که خاستگاه آن مناطق مدیترانه است. از مرزنجوش معمولا به عنوان جایگزین پونه کوهی در آشپزی استفاده می‌کنند. مرزنجوش دارای خواص و فواید فوق العاده و شگفت انگیزی است که استفاده صحیح از مرزنجوش برای ارتقا و بهبود سلامت بدن و درمان برخی بیماری‌ها نیز بسیار تاثیرگذار و مفید خواهد بود. از جمله مهم‌ترین خواص مرزنجوش فواید این گیاه دارویی برای سلامت پوست و مو است در ادامه به بررسی برخی از خواص بی نظیر مرزنجوش برای سلامتی می‌پردازیم. در این مطلب از غفاری دایت به بررسی خواص درمانی مرزنجوش، مرزنجوش برای درمان بی‌خوابی، مرزنجوش برای درمان آرتریت، مرزنجوش برای سلامت زنان، مرزنجوش و پوست، مرزنجوش و سلامت مو، مرزنجوش برای تسریع بهبود زخم، مرزنجوش و خواص ضد باکتریایی آن، مرزنجوش و خواص ضد ویروسی آن، مرزنجوش برای کاهش کلسترول، مرزنجوش و خواص ضد اسپاسم آن، خواص آنتی اکسیدانی مرزنجوش، مرزنجوش و حفظ سلامت دستگاه گوارش، مرزنجدش به عنوان ضد درد، مرزنجوش برای لاغری و در نهایت مضرات مرزنجوش می‌پردازیم. خرید مرزنجوش (مرزنگوش) با بهترین قیمت از پخش عطاری.

خواص درمانی مرزنجوش

مرزنجوش حاوی مواد معدنی مانند کلسیم، آهن و منگنز و ویتامین‌ها مانند ویتامین K،A، C، B6 و فولات است. خواص و فواید درمانی مرزنجوش فراوان است. از جمله خواص مرزنجوش می‌توان به مواردی مانند کمک به سلامت دستگاه گوارش، کمک به درمان استرس و اضطراب، تسریع درمان شکستگی، درمان سرفه، درمان اسهال، از بین بردن لکه‌های خونی چشم، رفع گرفتگی بینی، مبارزه با سرطان، سلامت قلب و عروق، کنترل میل جنسی، ادرار آوری، افزایش تعریق، کاهش مشکلات هورمونی و کاهش فشار خون اشاره کرد.که در ادامه به بررسی برخی از آن‌ها می‌پردازیم. 

مرزنجوش برای درمان بی‌خوابی

دم کرده گیاه مرزنجوش می‌تواند موجب آرامش اعصاب و درمان مشکل بی‌خوابی و کم‌خوابی شود. 

مرزنجوش برای درمان آرتریت

برای درمان و کاهش دردهای روماتیسمی، عضلانی و آرتریت می‌توان از ترکیب روغن زیتون و مرزنجوش استفاده کرد. برای این کار مرزنجوش و روغن زیتون را ترکیب کرده و برای مدت زمان دو الی سه ساعت آن را در آب جوش قرار دهید تا معجونی حاصل شود که بسیار موثر و مفید است.  

مرزنجوش برای سلامت زنان

مرزنجوش  می‌تواند با متعادل ساختن هورمون‌های زنانه و تنظیم قاعدگی به خانم‌ها کمک کند. مرزنجوش علاوه بر اینکه به تنظیم چرخه‌ی قاعدگی کمک می‌کند می‌تواند به از بین بردن بسیاری از علائم آشنایی که زنان در طول عادت ماهیانه خود با آن‌ها درگیر هستند کمک کند و همچنین مرزنجوش می‌تواند به درمان علائم مربوط به یائسگی نیز کمک کند. مرزنجوش با خاصیت تحریک کنندگی طبیعی خود می‌تواند موجب تحریک قاعدگی زنان شود و حتی می‌توان از مدگرزنجوش برای مادران شیرده جهت افزایش میزان شیردر آن‌ها استفاده کرد. سایر کاربرد‌های مرزنجوش برای سلامتی زنان شامل مواردی مانند درمان سندرم تخمدان پلی کیستیک و درمان ناباروری می‌شوند. همچنین مرزنجوش با داشتن  خاصیت آنتی اکسیدانی و ضد التهابی فراوان خود و  می‌تواند موجب درمان یا کاهش عفونت‌ها و قارچ‌های رحم و واژن شود.

مرزنجوش و پوست

مرزنجوش، از جمله عنصر‌های رایج در تهیه و ساخت اکثر محصولات پوستی است. مرزنجوش حاوی مقادیر بالایی از آنتی اکسیدان است و از این طریق موجب تنظیم تن پوست به طور موثر می‌شود. مرزنجوش برای سفید شدن پوست و کمک به جوانسازی پوست و رفع چین‌ چروک‌ها موثر و مفید است؛ از همین رو برخی از تولیدکنندگان محصولات مراقبت پوستی از مرزنجوش در فرمول محصولات تولیدی خود استفاده می‌کنند. از بین بردن جای جوش‌ها از دیگر خواص مرزنجوش برای پوست است. برای محو کردن جای جوش از روی پوست برای مدت  چندین روز به صورت مرتب و منظم ترکیبی مساوی از گیاه مرزنجوش پخته شده و عسل را تهیه کنید و بر روی جای جوش‌ها بگذارید. از حنله گزینه‌های درمانی گیاهی که طب سنتی برای برای از بین بردن لکه‌های پوستی و کک و مک روی پوست پیشنهاد می‌کند می‌توان به مرزنجوش اشاره کرد.

مرزنجوش و سلامت مو

استفاده از روغن مرزنجوش برای مو‌ها به بهبود شرایط مو کمک خواهد کرد. مرزنجوش دارای خواص ضد باکتری و ضد قارچ است و از این طریق به مو کمک می‌کند، که هر گونه ناپاکی و ناخالصی موجود بر پوست و مو سر را که ناشی از محیط زیست است، را از بین می‌برد. استفاده مستقیم از روغن مرزنجوش بر روی پوست سر می‌تواند موجب درمان شوره سر و خشکی مو‌ها شود. مرزنجوش حاوی مواد مغذی و مواد معدنی بوده و از این رو شست و شو با مرزنجوش می‌تواند به قوی و ضخیم‌تر شدن ریشه موهای شما کمک کند. برای بهره مندی از خواصزو فواید کامل مرزنجوش باید پس از استفاده از این گیاه، اجازه دهید تا موهایتان به طور طبیعی خشک شود و از هیچ گونه لوازم گرمایشی برای خشک کردن موها استفاده نکنید. 

مرزنجوش برای تسریع بهبود زخم

مرزنجوش می‌تواند موجب تسریع التیام و بهبود‌ زخم‌های داخلی و خارجی شده و علاوه بر این از زخم‌ها در برابر عفونت محافظت می‌کند.

مرزنجوش و خواص ضد باکتریایی آن

مرزنجوش دارای خواص مختلفی از جمله خواص ضد میکروبی، ضد قارچی، و ضد عفونی کنندگی است که مرزنجوش را به یک داروی گیاهی درمانی بسیار پر کاربرد تبدیل کرده است. مرزنجوش می‌تتواند یک گزینه درمانی مناسب برای درمان سرماخوردگی، آنفولانزا، عفونت‌ها، مسمومیت غذایی و کمک به درمان زخم‌ها باشد. 

مرزنجوش و خواص ضد ویروسی آن

مرزنجوش می‌تواند یک گزینه درمانی مناسب برای مقابله با حمله ویروس‌ها باشد. علاوه بر این  استفاده مداوم از مرزنجوش می‌تواند برای درمان آنفلونزای مرغی و سرخک نیز مورد استفاده قرار گیرد.

-مرزنجوش برای کاهش کلسترول

مرزنجوش منبعی سرشار از فیبر است که موجب دفع صفرا و سموم سرطان زای موجود در روده ها شده و مصرف منظم از مرزنجوش می‌تواند سطح کلسترول بد خون را کاهش دهد. 

مرزنجوش و خواص ضد اسپاسم آن

از دیگر خواص درمانی مرزنجوش می‌توان به تاثیر این گیاه در درمان اکثر انواع اسپاسم‌ها و مشکلات مربوطه اشاره کرد. مرزنجوش به صورت کامل تاثیر گذاری اسپاسم‌های دستگاه تنفسی، روده‌ها، و اسپاسم‌های عضلانی اعضای بدن را رفع و درمان می‌کند. علاوه بر این به درمان تشنج‌ها، کشیدگی عضلات، گرفتگی های عضلانی و وبای تشنیی که ناشی از اسپاسم‌های غیر قابل کنترل هستند کمک کرده و تاثیر گذار خواهد بود.

خواص آنتی اکسیدانی مرزنجوش

مرزنجوش دارای خواص آنتی اکسیدانی است و با داشتن این خاصیت موجب بهبود سلامت و عروق می‌شود. علاوه بر این مرزنجوش موجب تنظیم سطح قند خون و آرامش سیستم عصبی بدن می‌شود. اکثر محصولات پاک کننده تجاری از مرزنجوش در فرمول بندی محصولات خود استفاده می‌کنند، زیرا باعث صاف شدن پوست و جلوگیری از چین و چروک می شود و در درمان پوست های مستعد آکنه، اگزما و بثورات بسیار تاثیرگذار است.

مرزنجوش و حفظ سلامت دستگاه گوارش

مرزنجوش از جمله گیاهان دارویی است که می‌تواند به بهبود و تقویت سلامت سیستم گوارشی کمک کند و همچنین مشکلات خاص مربوط به دستگاه گوارش را حل کند.  رایحه‌ی مرزنجوش می‌تواند موجب تحریک غدد بزاقی شود و این تحریک به فرایند گوارش که از دهان آغاز می شود کمک کند. روغن موجود در مرزنجوش نیز برای بهبود سلامت سیستم گوارش تاثیر گذار است و می‌تواند حرکت را در دستگاه گوارش تحریک کند.

مرزنجوش به عنوان ضد درد

یکی از خواص فوق العاده مرزنجوش تسکین درد است. روغن مرزنجوش می‌تواند به تسکین درد و کنترل سطح درد کمک کند. روغن مرزنجوش یک گزینه درمانی بسیار موثر و مناسب برای کاهش انواع درد‌ها است و نسبت به داروهایی که مزایای یکسان دارند، هیچ گونه عوارض جانبی منفی ندارد. گیاه مرزنجوش برای تسکین درد گوش بسیار فوق العاده بوده و چکاندن چند قطره از عصاره مرزنجوش گوش درد را کاهش می‌دهد.

6 خواص روغن مرزنجوش

کمک به کاهش درد

تشکیل اسپاسم

کنترل تمایل جنسی

اسانس مرزنجوش ممکن است به سرکوب یا کنترل میل جنسی کمک کند. این خاصیت برای کسانی که از میل جنسی غیرطبیعی و شدید رنج می برند مفید است.

جلوگیری از سپسیس

خواص ضد عفونی کننده روغن مرزنجوش ممکن است آن را به یک کاربرد مناسب برای زخم های خارجی و داخلی تبدیل کند. همچنین ممکن است به عنوان یک عنصر در لوسیون ها و کرم های ضد عفونی کننده به خوبی عمل کند. این از زخم ها در برابر سپتیک شدن و ایجاد کزاز محافظت می کند.

محافظت از مسمویت‌های غذایی

کمک به هضم اولیه غذا

روغن مرزنجوش ممکن است با تحریک ترشح شیره های گوارشی مانند شیره معده، اسیدها و صفرا در معده، هضم را تقویت کند، در حالی که عطر آن به تنهایی می تواند غدد بزاقی را تحریک کرده و در نتیجه به هضم اولیه غذا کمک کند. در نهایت، ممکن است حرکت پریستالتیک روده ها را نیز تحریک کند و به غذای خورده شده کمک کند تا از طریق دستگاه گوارش پیش برود، در نتیجه هضم و حرکات منظم روده را تسهیل می کند.

مضرات مرزنجوش

مرزنجوش نیز همانند سایر گیاهان دارویی در کنار تمام خواص و فواید بی نظیری که برای سلامتی دارد در صورت استفاده طولانی مدت و بی رویه از این گیاه دارویی ممکن است مضرات و عوارض جانبی را لز خود نشان دهد. زیاده روی و افراط در مصرف مرزنجوش می‌تواند موجب آسیب به کبد و کلیه شده و یا حتی سرطان کبد ایجاد شود. استفاده از مرزنجوش و فرآورده‌های این گیاه در طول زمان بارداری و شیردهی توصیه نمی‌شود و بهتر است برای استفاده از این گیاه دارویی با پزشک خود مشورت کنید.

کسانی که به نعنا، ریحان و مریم گلی حساسیت دارند نباید از مرزنجوش استفاده کنند زیرا ممکن است موجب بروز و تشدید حساسیت و علائم آن شود. مرزنجوش خواص دیورتیک یا ادرارآوری دارد و از همین رو ممکن است با قرص‌های این چنینی تداخل دارویی پیدا کند و منجر به از دست دادن نگهداری ادرار شود. مصرف مرزنجوش برای کودکان و نوزادان مناسب نیست.

مرزنجوش برای لاغری

مصرف دم کرده برگ‌‌های خشک شده و یا پودر شده مرزنجوش تاثیر بسیار مفیدی در کاهش وزن و لاغری دارد. مرزنجوش حاوی فیبر است و مصرف آن به کاهش اشتها و بهبود هضم کمک می‌کند. با وجود آن‌که مرزنجوش برای لاغری تاثیر دارد اما به تنهایی کافی نیست.

مرزنجوش؛ خواص، مضرات و طریقه مصرف این گیاه معطر

مرزنجوش گیاه معطری است که به‌دلیل رایحه خوش همچون مرکبات و کاجش، استفاده‌های بسیاری در آشپزخانه دارد. از برگ‌ها و روغن گرفته‌شده از این گیاه علفی بوته‌‌ای چندساله در غذاهای خاورمیانه‌ای و مدیترانه‌ای بسیار استفاده می‌شود، چراکه این گیاه در واقع بومی خاورمیانه و مناطق مدیترانه‌ای است.

مرزنجوش مملو از منیزیم است. این ماده معدنی برای تمام عملکردهای صحیح بدن مهم است. درضمن این گیاه حاوی مقدار فراوانی پتاسیم، الکترولیت‌ها و مواد معدنی مهم دیگر برای بدن است. این گیاه همچنین منبع خوبی از مواد مغذی فولات، ویتامین ای و ویتامین کاست.

به گزارش چطور، ارزش غذایی ۱ قاشق غذاخوری مرزنجوش خشک (مقداری که معمولا برای طعم‌دهی به غذاها استفاده می‌شود) در این جدول نوشته شده است:

خواص مرزنجوش

۱. حفظ تعادل هورمون‌ها

مرزنجوش تعادل هورمون‌های بدن، به‌ویژه هورمون‌‌های زنانه، را حفظ می‌کند. همچنین یکی از خواص مرزنجوش برای رحم بهبود علائم بیماری‌های سندرم تخمدان پلی‌کیستیک و ناباروری است.

محققان برای بررسی این ویژگی از تعدادی زن مبتلا به این بیماری‌ها خواستند به‌مدت ۱ ماه روزی ۲ بار دمنوش مرزنجوش مصرف کنند. در پایان آزمایش بیماری‌های این زنان تا حد زیادی برطرف شده بود. درضمن حساسیت به انسولین آنها هم بهبود یافته و فعالیت هورمون‌های غدد فوق‌کلیوی‌شان کمتر شده بود.

۲. درمان اضطراب

گیاه مرزنجوش ویژگی‌های ضداضطرابی یا کاهنده اضطراب دارد و دقیقا به همین دلیل بخور مرزنجوش موجب کاهش اضطراب در افرادی می‌شود که عادت به دندان قروچه دارند.

۳. اثرات ضدمیکروبی

طبق تحقیقات، روغن مرزنجوش با طیف وسیعی از باکتری‌های عفونت‌زا مقابله می‌کند و برای درمان عفونت مجرای ادراری ناشی از باکتری ایی‌کولی مفید است. درضمن این گیاه دشمن انگل‌ها، ویروس‌ها و عفونت‌های قارچی است.

۴. بهبود گوارش

گنجاندن ادویه مرزنجوش در غذا به هضم غذا کمک می‌کند. فقط بوی این گیاه غدد بزاقی را تحریک می‌کند و هضم اولیه غذا را که در دهان رخ می‌دهد بهبود می‌بخشد. محققان ترکیباتی در این گیاه پیدا کرده‌اند که اثرات ضدالتهابی و محافظتی معده دارند.

عرق مرزنجوش با تحریک حرکات لوله گوارشی در روده‌‌ها به حذف مواد زاید ناشی از هضم غذا کمک می‌کند. اگر گرفتار مشکلات گوارشی مانند تهوع، ‌نفخ شکم،‌ گرفتگی معده،‌ اسهال یا یبوست هستید، روزانه مصرف یکی‌دو فنجان دمنوش مرزنجوش این مشکلات را کاهش می‌دهد.

۵. حفظ سلامت قلب‌وعروق

مرزنجوش سرشار از آنتی‌اکسیدان است و این ترکیبات برای قلب‌وعروق و کل بدن مفیدند. از طرفی این گیاه با کاهش فعالیت سیستم عصبی سمپاتیک و تحریک عملکرد سیستم عصبی پاراسمپاتیک موجب بازشدن رگ‌های بدن و جریان آسان خون و درنتیجه کاهش فشار خون می‌شود.

۶. مسکن طبیعی

از دیگر خواص گیاه مرزنجوش کاهش درد است. این گیاه دردهای ناشی از سفت‌شدگی و انقباض‌های عضلانی و همچنین سردرد‌های تنشی را آرام می‌کند. به همین دلیل ماساژدرمانگران در ماساژ‌های خود از روغن یا لوسیون مرزنجوش استفاده می‌کنند.

۷. پیشگیری از زخم‌ معده

محققان در بررسی‌های خود دریافتند استفاده از مقداری عرق مرزنجوش جلوی ترشح بیش از حد اسید (شیره) پایه معده و خروجی اسید را می‌گیرد. درضمن عرق این گیاه مخاط ازبین‌رفته دیواره معده (از علائم زخم معده) را ترمیم می‌کند.

۸. مرزنجوش و لاغری

از آنجایی‌ که مقدار کالری و چربی مرزنجوش بسیار کم است، مصرف آن موجب چاقی نمی‌شود. حتی بررسی‌ها خاصیت این گیاه برای کاهش وزن را اثبات کرده‌اند.

۹. بهبود عملکرد مغز

خواص مرزنجوش برای مغز بسیار است. این گیاه حاوی ترکیباتی است که برای عملکرد مغز مفیدند.

عوارض جانبی

هر گیاهی فواید و عوارضی دارد و مرزنجوش هم از این قاعده مستثنا نیست. در صورت استفاده نادرست از این گیاه، مشکلاتی برایتان ایجاد می‌شود. استفاده مقدار کمی از این گیاه در غذاها به‌صورت ادویه یا مصرف کوتاه‌مدت دارویی برای بزرگ‌سالان خطری ندارد و صدمه‌ای به بدن نمی‌زند، اما اگر از آن به مدت طولانی به‌‌شکل دارویی استفاده شود، عوارض جانبی متعددی خواهد داشت.

• استفاده موضعی مرزنجوش روی پوست یا چشم‌ها توصیه نمی‌شود، زیرا این گیاه حساسیت‌زاست.
• اگر باردارید یا به نوزاد‌تان شیر می‌دهید، از مرزنجوش می‌توانید فقط به‌مقدار بسیار کم و آن هم به‌صورت ادویه در غذا استفاده کنید. کودکان هم فقط می‌توانند از این گیاه به‌مقدار کم در غذا استفاده کنند.
• اگر به پونه کوهی، ریحان، اسطوخودوس، نعناع یا هر عضو دیگری از خانواده نعنائیان حساسیت دارید، احتمال اینکه به این گیاه هم حساسیت داشته باشید بسیار زیاد است.

اگر به بیماری‌های زیر مبتلا هستید، پیش از مصرف مرزنجوش با پزشکتان مشورت کنید:

• اختلالات خون‌ریزی؛
• دیابت؛
• انسداد‌های دستگاه گوارش یا مجاری ادراری؛
• بیماری‌های ریوی مانند آسم؛
• زخم معده؛
• ضربان کند قلب؛
• صرع و تشنج.

همچنین حداقل ۲ هفته قبل از هر نوع جراحی باید مصرف مرزنجوش به‌صورت دارو را قطع کرده باشید.

نحوه مصرف مرزنجوش

به‌شکل‌های مختلف، از قطره مرزنجوش گرفته تا روغن، دمنوش و ادویه آن در آشپزخانه و همچنین برای درمان برخی بیماری‌ها استفاده می‌شود.

۱. دمنوش مرزنجوش

برای تهیه دمنوش مرزنجوش برگ‌های مرزنجوش را حداقل ۳ دقیقه در آب جوش قرار دهید و آن را درست مانند چای معمولی دم کنید. سپس دمنوش آماده‌شده را با عسل و شیرین‌کننده دلخواه بنوشید.

۲. چاشنی غذا

مرزنجوش را همچون ادویه در غذاهای سبزیجاتی، گوشتی و انواع خورش‌ها و سس‌هایی که ماده اصلی‌شان گوجه‌فرنگی است استفاده کنید. بعضی از کاربردهای این چاشنی در آشپزی عبارت‌اند از:

• طعم‌دار‌کردن لوبیاسبز؛
• بهبود طعم پنیر بز یا ریکوتا (پنیر گرفته‌شده از شیر گوسفند و گاو)؛
• آغشته‌کردن گل کلم به آن پیش از تفت‌دادن؛
• مرینیت (خواباندن) قارچ‌ها در روغن و مرزنجوش و دیگر ادویه‌ها؛
• مزه‌دار‌کردن گوشت گوسفند و گاو و مرغ.

۳. روغن مرزنجوش

روغن مرزنجوش هم استفاده‌های فراوانی دارد. برای تهیه روغن و عصاره این گیاه برگ‌های خشک‌شده آن را درون دستگاه تقطیر می‌ریزند.

در مصر باستان از مرزنجوش و روغن آن برای درمان زخم‌ها و ضدعفونی‌کردن و همچنین نگهداری مواد غذایی استفاده می‌شده است. یونانی‌های باستان هم معتقد بودند مرزنجوش شادی‌آور است و به همین دلیل از آن در عروسی‌ها و همچنین عزاداری‌ها استفاده می‌کردند. آنها علاوه‌بر استفاده از روغن و اسانس مرزنجوش، گیاه تازه آن را در دسته‌‌گل یا حلقه گل جای می‌دادند.

فرق مرزنجوش تازه و خشک

مرزنجوش مانند سایر گیاهان هم تازه و هم خشک در بازار وجود دارد و به هر دو شکل در غذاها استفاده می‌شود. همچنین می‌توانید بذر مرزنجوش را از فروشگاه‌های محصولات کشاورزی بخرید و آن را خودتان بکارید و آماده کنید.

اگرچه مرزنجوش خشک هم مفید است، تازه آن مقدار بیشتری ویتامین و مواد معدنی دارد. درضمن گیاهان خشک به دلیل اینکه محتوای آب خود را از دست داده‌اند، قدرت بیشتری از گیاهان تازه دارند. بنابراین موقع استفاده از مرزنجوش خشک در غذا، به‌ازای ۱ قاشق غذاخوری مرزنجوش تازه باید ۱ قاشق چای‌خوری مرزنجوش خشک استفاده کنید.

مرزنجوش خشک را می‌توان با خیال راحت در دمای اتاق به‌مدت طولانی نگهداری کرد، اما مرزنجوش تازه را باید حتما در یخچال و هوای خنک نگه داشت. پیش از مصرف مرزنجوش تازه، حتما ساقه‌های آن را جدا و از برگ‌های مرزنجوش استفاده کنید.

بهترین جایگزین‌های مرزنجوش

اگر ادویه مرزنجوش در دسترستان نیست، می‌توانید به‌جایش از گیاهانی چون پونه کوهی، آویشن و ریحان استفاده کنید.

• پونه کوهی: پونه کوهی خیلی شبیه مرزنجوش است، اما طعم قوی‌تری دارد. بنابراین باید دو‌سوم تا سه‌چهارم مقدار مرزنجوش از پونه کوهی استفاده کنید.
• آویشن: آویشن هم جایگزین مناسبی است، اما طعم ملایم‌تری دارد. برگ‌های آویشن از مرزنجوش کوچک‌تر و تیره‌ترند و ممکن است ظاهر غذا را کمی تغییر دهند، اما طعم غذا را خیلی عوض نمی‌کنند.
• ریحان: ریحانهم جایگزینی مناسب است، اما طعم این گیاه به‌اندازه مرزنجوش قوی نیست و موقع استفاده باید از آن بیش از مرزنجوش به غذا اضافه کنید. بهتر است اندک‌اندک از این گیاه به غذا اضافه کنید تا متوجه اندازه مناسب آن شوید.

کلام آخر

مرزنجوش گیاهی فوق‌العاده است که به‌خاطر خواص متعددش به‌شیوه‌های مختلف استفاده می‌شود و می‌گویند برای تسکین و بهبود بیماری‌هایی چون استرس، تنش عصبی، اضطراب، کشیدگی‌های ماهیچه‌ای، فشار خون بالا، بیماری‌های قلبی و دردها مفید است.