جینسینگ؛ از خواص دارویی تا عوارض آن
جینسینگ به عنوان یکی از محبوب ترین گیاهان دارویی است که از کشورهای شرقی نشات گرفته و به شهرت رسیده است. محصولات جینسینگ در بین مردم اصولا به عنوان انرژی بخش شناخته می شود، اصطلاحی که در بیشتر ادبیات پزشکی با adaptogens جایگزین شده است. در مجموع اصطلاح آداپتوژن عاملی را نشان می دهد که مقاومت در برابر فشارهای جسمی، شیمیایی و بیولوژیکی را افزایش می دهد و باعث ایجاد نشاط عمومی از جمله توانایی جسمی و روحی برای کار می شود. به همین علت، اخیرا، این اصطلاح برای هر محصول گیاهی با خاصیت آداپتوژنیک یا ترمیم کنندگی نیز به کار برده می شود. در این صفحه قصد داریم تا شما را با خواص و کاربرد این گیاه ارزشمند آشنا کنیم.
ترکیبات جینسینگ
ترکیب اصلی فعال در جینسینگ(Panax) جینسنوزیدها هستند که همان ساپونین های تری ترپن هستند . بیشتر تحقیقات منتشر شده در مورد فعالیت دارویی جینسینگ بر روی جینسنوزیدها متمرکز شده است. بررسی تحقیقات انجام شده مؤید این فرضیه است که عصاره جینسینگ بر محور هیپوتالاموس - هیپوفیز - آدرنال و سیستم ایمنی بدن تأثیر می گذارد. بیوسنتز متابولیت ثانویه، احتمالا در تنوع بخشیدن به گیاهان مختلف دشوار بوده است. ترپن ها متابولیت های ثانویه هستند که در انواع مختلف محصولات گیاهی یافت می شوند. متابولیت های ثانویه زیادی از جمله ساپونین ها، پلی ساکاریدها، فلاونوئیدها و اسیدهای آمینه در گیاهان پاناکس یافت شده است. ساپونین ها، همچنین به عنوان جینسنوزیدها شناخته می شوند، ترکیبات اصلی فعال زیستی اثر دارویی در داروهای طبیعی مشتق شده از گونه Panax هستند.
انواع جینسینگ
جینسینگ گونه‌ها و انواع مختلف دارد و برای دارو باید انتخاب صحیحی داشته باشید. برای مثال، P. Ginseng (جینسینگ آسیایی یا کره ای) به عنوان داروی ترمیم کننده استفاده می شود. در اینجا به چند نمونه از معروفترین انواع جینسینگ اشاره می شود:
-
جینسینگ آسیایی: این نوع از جینسینگ که به جینسینگ کره ای ( یا چینی ) نیز معروف است ٬ در بین سایر انواع جینسینگ دارای خواص دارویی بیشتری می باشد. از آنجا که ریشه این گیاه شبیه به انسان می باشد در چین با نام جین – چین معروف است .
-
جینسینگ ژاپنی: نوع ژاپنی جینسینگ که دارای خواصی کمتر و ظاهری کوتاهتر در کشور ژاپن می روید .
-
جین سینگ آمریکایی: این گیاه که در آمریکای شمالی ( کانادا ) رشد می کند جثه ای کوچکتر از مشابه چینی خود دارد داشته و توسط سرخپوستان جهت درمان بسیاری از بیماریها مورد استفاده قرار می گرفته و شیره آن مانند شیره گیاه شیرین بیان می باشد . صادرات ۸۵ درصدی جینسینگ کشت شده در آمریکا به کشور های آسیایی می باشد. جینسینگ آمریکایی همچنین برای درمان تشنگی ، خستگی ، خشکی دهان ، مجاری تنفسی و درمان تحریک پذیری استفاده می شود . جینسینگ آسیایی و جینسینگ آمریکایی انواع مختلفی از جینسنوزیدها را دارند که در شبه جینسینگ یا جینسینگ کاذب وجود ندارد.
-
سودو جینسینگ: این نوع جینسینگ که به جینسینگ کاذب معروف است معمولا جهت انعقاد خون و تسکین درد مورد استفاده قرار می گیرد و خواصی بسیار متفاوت با نوع چینی خود دارد.
-
جینسینگ سیبری: جینسینگ سیبری ، تهیه شده از ریشه های خشک شده از یک خانواده (Araliaceae) است اما یک تیره متفاوت از گونه Panax است این نوع جنسینگ دارای کیفیت و خواص پایین دارویی بوده و به عنوان جینسینگ ارزان قیمت به فروش می رسد.
البته جینسینگ هیمالیائی جهت درمان سوءهاضمه و دارف جینسینگ که نوع نادری از جینسینگ بوده و سرخپوستان آنرا به منظور درمان سردرد و سرفه و … مورد استفاده قرار می دادند، نیز وجود دارد.
مکانسیم اثر جینسینگ در بدن انسان
همان گونه که ذکر شد، اجزای اصلی فعال جینسینگ، جینسنوزیدها، گروه متنوعی از ساپونین های استروئیدی است که توانایی هدف قرار دادن بی شمار بافت را دارند و مجموعه ای از پاسخ های دارویی را تولید می کند. با این حال، بسیاری از مکانیسم های فعالیت جینسنوزید هنوز ناشناخته مانده اند. از آنجا که جینسنوزیدها و سایر ترکیبات جینسینگ اثراتی متفاوت با یکدیگر ایجاد می کنند و یک جینسنوزید منفرد اقدامات مختلفی را در همان بافت آغاز می کند، داروسازی کلی جینسینگ پیچیده است. توانایی جینسنوزیدها در هدف قرار دادن مستقل سیستم های چند گیرنده در غشای پلاسما و همچنین فعال سازی گیرنده های استروئیدی داخل سلول ، ممکن است برخی از اثرات دارویی را توضیح دهد. در رابطه با تنوع ساختاری جینسنوزیدها، ارتباط ساختاری و عملکردی با استروئیدها مطالعاتی وجود دارد.
کاربرد جینسینگ در داروسازی
در سراسر جهان ، به ویژه در آسیا ، بسیاری از مردم هنوز برای درمان و پیشگیری از شرایط مختلف سلامتی به داروهای گیاهی وابسته هستند. سازمان بهداشت جهانی گزارش داد که 80٪ از جمعیت جهان به داروهای گیاهی به عنوان داروی مکمل یا جایگزین بستگی دارند. از زمان تصویب قانون آموزش بهداشت مکمل های غذایی در سال 1994 ، فروش مکمل های غذایی بیش از دو برابر شده است. نرخ رشد فعلی محصولات گیاهی 11 درصد است /با این حال ، از آنجا که مکمل های غذایی برچسب گذاری دقیق داروها را ندارند ، نگرانی در مورد خلوص و قدرت آنها وجود دارد. علاوه بر این ، یک گونه منفرد که در مکان های مختلف کشت می شود ، می تواند تفاوت دارویی داشته باشد. جینسینگ دارای جینسنوزیدهای زیادی است که هر کدام از آنها می توانند اثرات دارویی زیادی داشته باشند.
به طور کلی، داروهای گیاهی که به آنها "جینسینگ" گفته می شود از ریشه چندین گیاه گرفته شده است. اصولا، فقط از برندهای خوب یا گونه های معروف برای اهداف دارویی استفاده می کنند. مطالعات انجام شده بر روی جینسینگ ، نشان داده است که این دسته گیاهان، دارای اثرات مفید مختلفی از جمله اثرات ضد التهابی ، آنتی اکسیدانی و ضد سرطانی هستند. نتایج مطالعات تحقیقات بالینی نشان می دهد که جینسینگ Panax ممکن است عملکرد روانی ، عملکرد ایمنی و شرایط مرتبط با دیابت را بهبود بخشد. به طور کلی، به نظر می رسد جینسینگ Panax به خوبی قابل تحمل است ، اگرچه در مورد مصرف همزمان با برخی از داروها مانند وارفارین ، داروهای خوراکی کاهنده قند خون ، انسولین و فنل زین احتیاط می شود. البته مطالعات نشان داده اند که علیرغم انرژی زا بودن جینسینگ، به نظر نمی رسد جینسینگ Panax باعث افزایش عملکرد بدنی شود. از مقادیر نسبی جینسنوزیدها نیز ممکن است برای افتراق بین گونه های پاناکس و مصرف درمانی آن استفاده شود. به عنوان مثال ، جینسینگ آمریکایی نسبت به نوع آسیایی آن، دارای ginsenoside Rf کم یا فاقد آن است، نسبت جینسنوزید Rg1 به Rb1 نسبت جینسنگ آسیایی کمتر است و مطابق با داروشناسی، جینسنوزیدهای Rg1 (یک محرک ضعیف سیستم عصبی مرکزی) و Rb1 (مهارکننده سیستم عصبی مرکزی) نسبت به جینسینگ آسیایی پایین تر (یعنی متعادل تر و تحریک کننده کمتر) در نظر گرفته می شود. پس می توان اینگونه بیان نمود که جینسنوزیدها که منحصر به گونه های Panax هستند ، با فعالیت دارویی گونه های Panax در ارتباط بوده و به عنوان ترکیبات نشانگر برای کنترل کیفیت استفاده می شوند.
خواص جینسینگ
خواص جینسینگ عمدتا ناشی از ترکیبات جینسنوزیدها است که به عنوان مهمترین ماده این گیاه است. تا به امروز ، بسیاری از ترکیبات فعال از جمله حدود 40 جینسنوزید در P. Ginseng با فعالیت های مختلف دارویی، مانند اثرات بر استرس شیمیایی، تعدیل سیستم ایمنی بدن در مطالعات حیوانی ، فعالیت های ضد توموری، و همچنین متابولیسم گلوکز و افزایش عملکرد شناختی شناسایی شده اند. طبق نظریه یین و یانگ، جینسینگ ، به عنوان پادشاه همه گیاهان نقش مهمی در فارماکوپیا دارد و برای خواص درمانی قابل توجه آن ارزش زیادی قائل است. بسیاری از خاص این گیاه از جمله ضد التهاب آن، آنتی اکسیدان، ضد چاقی، ضد آلرژی، ضد فشار خون، بهبود و تقویت حافظه، تقویت جنسی، ضد دیابت و ضد تومور آن تایید شده است. جینسینگ همچنین متابولیسم ، عملکردهای ایمنی و فشار خون را تعدیل می کند. مطالعات متا انالیز انجام گرفته نیز نشان داده است که که استفاده از مکمل های جینسینگ در کاهش خستگی تأثیر دارد، اما نه بر عملکرد فیزیکی تاثیری ندارد. به طور کلی، ادعا می شود که مکمل های مختلف جینسینگ که در حال حاضر در بازار وجود دارد ، باعث افزایش سطح انرژی، تسکین استرس، افزایش عملکرد ورزشی و عملکرد سیستم ایمنی بدن، کنترل سطح قند خون ، بهبود عملکردهای ذهنی و ارتقا سطح عمومی سلامت می شوند.
نحوه مصرف جینسینگ
از زمان های دور جینسینگ بصورت جوشانده، کنسانتره که با استفاده از آب یا الک استخراج می‌شود، بخارپز، خشک کردن یا تخمیر به جینسینگ قرمز یا سیاه، استفاده می‌شود. علاوه بر مصرف خوراکی جینسینگ که اثرات بالینی و ایمنی آن ثابت شده است، از طریق تزریق (داخل وریدی یا عضلانی) نیز تجویز می‌شود. فارماکوپانکتوری یک طب سوزنی نسبتأ جدید در طب سنتی کره (TKM) است که طب سوزنی را با داروی گیاهی ترکیب می‌کند و در آن از تزریق جینسینگ هم استفاده می‌شود. جینسینگ دارای اثرات متنوع مانند ضدپیری، ضد استرس، ضد تومور، ضد التهاب و ضد دیابت است. همچنین تأثیر مفیدی بر عملکرد مغز، کبد، ایمنی و جنسی دارد. از آنجا که استفاده از گیاهان سنتی چینی برای اهداف دارویی و غذایی در کشورهای غربی بطور فزاینده‌ای محبوب شده است، جینسینگ در حال تبدیل شدن به یکی از گیاهان پر فروش در جهان است. مصرف بیش از حد جینسینگ می تواند عوارضی مانند نوسان فشار خون و ضربان قلب، تاثیرات هورمونی، سرطان پستان، سرطان رحم، سرطان تخمدان، اندومتریوز و فیبروئید رحم، هیپوگلیسمی، ناراحتی معده و روده، بی خوابی، بی قراری و عصبانیت، مشکلات عصبی و ذهنی، بارداری و زایمان، التهاب رگ های خونی، اسکیزوفرنی، تغییرات قاعدگی در زنان، واکنش های آلرژیک، سندرم استیونز–جانسون، آسیب کبد
جینسینگ، به عنوان یکی از مهمترین گیاهان دارویی ، از ریشه برای کمکهای اولیه، مراقبت های بهداشتی و درمان کما ، بیماری های دستگاه گوارش و بیماریهای قلبی عروقی در چین باستان استفاده می شد. مطالعات دارویی نشان داد که جینسینگ دارای اثرات فعال زیستی متنوعی مانند ضد پیری، ضد استرس ، ضد تومور، ضد التهاب و ضد دیابت است. تأثیر مفیدی بر عملکرد مغز، عملکرد کبد، عملکرد ایمنی و عملکرد جنسی دارد . از آنجا که استفاده از گیاهان سنتی چینی برای اهداف دارویی و غذایی در کشورهای غربی به طور فزاینده ای محبوب شده است ، جینسینگ در حال تبدیل شدن به یکی از گیاهان پرفروش در جهان است.
